Het Jordaanlied

[1955]
Het beste Jordaanlied
In elke mythe zit een kern van waarheid, maar die waarheid heeft vrijwel niets meer met de jaren vijftig te maken als het Jordaanlied een ware rage is en de rock-'n-roll nog even op afstand houdt.
Er ontstaat een succesvolle revival van het vooroorlogse Jordaanlied, dat destijds groot gemaakt werd door onder meer de Rotterdammer Louis Davids en zijn vriendin Margie Morris.
In 1955 gaan Louis Noiret [Louis Schwart] en Henvo [Henk Voogd], twee oude rotten in het Jordaan-genre op zoek naar 'de beste stemmen van de Jordaan'. De finaleavond in Krasnapolsky levert een overduidelijke winnaar op. De zingende kelner Jan van Musscher, bijgenaamd Johnny Jordaan, krijgt iedereen plat met het lied 'De parel van de Jordaan'. Helena Kok-Polder, in de buurt beter bekend als Tante Leen, krijgt de tweede prijs:

Maar als ik de Westertoren zie
Dan ben ik een heel ander mens
En hoor ik het galmen van jouw melodie
Dan leef ik geheel naar m'n wens
O Wester. jij brengt m'in vuur en vlam
Wanneer ik jouw klokken hoor slaan
Want jij bent de glorie van oud Amsterdam
En de parel van onze Jordaan

Het duo bezingt een buurt die eigenlijk niet meer bestaat,
misschien zelfs wel nooit heeft bestaan:

Ik woon op een woning, men noemt het een krot
Maar ik zie geen enkel bewijs
Al staat aan de deur Onbewoonbaar verklaard
Voor mij blijft 't toch een paleis
Het huis is gebouwd in de zestiende eeuw
Het staat van de ouderdom scheef
Ik ben er geboren, ik ben er getrouwd
Ik woon er zolang als ik leef
Op die afgekeurde woning
In 't hartje van de Jordaan
Daarop sleet ik m'n jeugd
Had ik leed, had ik vreugd
In de strijd om een eerlijk bestaan
Maar toch voel ik mij een koning
Ook al vloeide er dikwijls een traan
Op die afgekeurde woning
In 't hart van de ouwe Jordaan.

Johannes Hendricus van Musscher werd op 7 februari 1924 geboren op de hoek van de Lijnbaans- en Rozengracht. Vanuit het wc-raampje zag hij de Westertoren. Zijn vader was dakbewerker. Na de ambachtsschool werkte Jan eerst bij de suikerwerkfabriek van J.C. Klene & Co. aan de Looiersgracht.
Vanaf zijn veertiende zong hij ieder weekeinde in een buurtcafé, en had hij succes met humoristische voordrachten en hij doet er zijn travestienummer. Daarbij gebruikte hij voor het eerst de artiestennaam 'Johnny Jordaan'
Behalve dat zijn wieg in de Jordaan staat zijn armoede en een zwakke gezondheid bepalend voor de rest van zijn persoonlijke en artistieke leven. Op negenjarige leeftijd verliest hij bij een stoeipartij met zijn neef Careltje Verbrugge zijn linkeroog, waardoor hij het de rest van zijn leven met een glazen oog moet doen. De Jordaan heeft een reputatie van zuiplappen en vechtersbazen. Tot zijn doorbraak op zijn 31ste heeft Van Musscher niet breed. Die armoede is een belangrijk thema in zijn latere werk.
Johnny Jordaan sterft op zondag 8 januari 1989.

Willy Alberti [1926-1985]

De Jordanese beroemdheid Careltje Verbrugge, artiestennaam Willy Alberti, werd op 14 oktober 1926 in de Konijnenstraat geboren. Moeder Fie van Musscher en vader Ko Verbrugge hadden acht kinderen, om en om een jongen en een meisje. Careltje was het derde kind. Fie schilde aardappelen en uien voor de firma Loman en pa werkte in het café van Nelis de Moor aan de Prinsengracht. Ko was de eerste zingende kelner van Amsterdam. Daar had Careltje zijn gouden stem vandaan. Hij zong in een matrozenpakje op het biljard voor een kogelflesje. Maar snel verdiende hij er ook geld mee.
Tijdens de crisis van de jaren dertig trok het gezin Verbrugge van de steun en ze moesten eten halen uit de 'snertloods', een gymnastieklokaal op de Elandsgracht. Toen Careltje zeven jaar was brak het Jordaanoproer uit.
Careltje ging naar dezelfde school als zijn neef Jantje van Musscher. Samen zongen ze bij de terrassen van het Rembrandtplein en het Leidseplein. Ook zongen ze voor de mensen die in de rij voor het Asta-theater, hèt uitgaanscentrum van de Jordaan aan de Rozengracht, stonden te wachten. Ome Henk Schwarz, een vaste bezoeker van de cafés, raadde de ouders van Careltje aan hem zangles te laten nemen. De eerste zangleraar was Eimert Overdijk.

[1939]
Een gouden stem
Careltje wint de eerste prijs in een zangwedstrijd in het Broadway Cabaret op het Rembrandtplein.
Dat was het begin van zijn carrière. Henk Voogd, [Henvo], die al vele artiesten had ontdekt, introduceerde Careltje in het Asta-theater. Daar kreeg hij zijn artiestennaam en twee tientjes in de week.
Als dertienjarige speelde hij een meisjesrol in de revue 'Rose Marie' in Carré. Het publiek was tot tranen toe geroerd, maar de politie haalde hem van het toneel af. Hij was te jong en moest eerst naar school.
Na zijn vijftiende jaar ging het snel met zijn hoge open tenor geschikt voor bel canto. Zijn Italiaans was van eigen makelij, maar hij viel snel door de mand.
Daarna kreeg hij zang en spraaklessen van de concertzangeres Maria Hoving-van Driel, die hem perfect Italiaans leerde zingen.

[1944-1985]
Op 23 november trouwt Willy met Ria Kuiper en in 1945 werd Willeke geboren.
Het hele gezin woonde bij de grootouders aan de Lijnbaansgracht in.
Het was vlak na de oorlog, met belangstelling voor Engelstalige liedjes, voor Willy moeilijk aan de bak te komen.
Vanaf 1948 kwam de doorbraak voor de 'Tenore Napolitano' met radio-optredens en platencontracten.
In 1958 kwam hij voor het eerst op de TV in het programma van Tom “Dorus” Manders. Van zijn hit 'Marina' werden 700.000 platen verkocht. In 1959 trad hij zelfs in New York op en in 1980 voor koningin Juliana bij haar aftreden.
Op 18 februari 1985 is Willy Alberti overleden.

De familie Verbrugge, rechts Willeke

[1958]
Op jonge leeftijd maakt Willeke Alberti [1945] net zoals haar vader, als dertienjarige haar podiumdebuut. Ze maakt haar eerste singletje met haar vader: Zeg Pappie ik wilde U vragen en valt zij succesvol in voor haar zieke vader.
Dat optreden is het begin van haar carrière. Maar eerst moet Willeke de MULO afmaken, omdat vader Alberti zijn dochter liever in een ordentelijk beroep ziet, bijvoorbeeld als pedicure.

Careltje's dochter Willeke zei eens:
"As jij denkt dat ik me eige ooit Willeke Alberti ga noemen ben jij hartstikke gek!
'K finnut al erg genoeg dat me fader sich so noemt, hij ken niet eens Ieteljaans!"
Ze heeft geen woord gehouden.

[1965]
Willy en Willeke hebben een eigen televisieshow. Morgen ben ik de Bruid betekent letterlijk en figuurlijk het einde van Willekes jeugdjaren. Ze trouwt in datzelfde jaar met bassist Joop Oonk.
Als ze een Edison krijgt is dat de bekroning van haar carrière als tienerster. Skip Voogd schrijft:
'als ze blijft zoals ze nu is, wel, dan zal ze een graag geziene vocaliste met een eigen 'personality' blijven.'

[1956]
Me wiegie was een stijfselkissie
Op de plaat gezet door Rika Jansen alias Zwarte Riek. Het nummer was oorspronkelijk bedoeld voor Johnny Jordaan, maar Johnny kwam niet opdagen.
Het lied was autobiografisch, want ze hadden het thuis zo arm dat er inderdaad stijfselkistjes werden gebruikt als wiegje.
Haar vader verkocht vis op de Lindengracht, maar zijn dochters zien een leven als garnalenpelster niet zitten.
Rika werkte aanvankelijk als acrobate in de revue van Kees Manders. Ze trouwde met Kees, de acht jaar oudere broer van Tom “Dorus” Manders.
Rika´s zuster Marie werd een internationale ster. Als Maria Zamora scoorde ze een Spaanstalige wereldhit: 'Mamá, el Bajón'.

[1949]
Het eerste Jordaanfestival
De Jordanezen doen alles samen op straat en dat wordt al snel een straatfeest met biertappen.
Er zijn genoeg muzikanten die hun stem regelmatig fors laten klinken met het bekende Jordaans timbre.
Het Jordaanfestival begon met één dag op zondag in de Zuid Jordaan, maar al snel werden dat 2 weekeinden.
Men ging gewoon even bij de gemeente langs en kreeg een vergunning.
Het Jordaanfestival is een cultureel feest speciaal met muziek uit de Jordaan, uitgebracht door veel forsgebouwde zangers en even zoveel volume in de versterkers. Wie last heeft van wildplassers en geluidsoverlast tijdens het optreden van Jordaanzangers bij de Westerkerk, moet maar gaan verhuizen.
Maar veel van die echte Jordanezen zijn zelf naar Almere verhuisd.
Het Jordaanfestival zal mogelijk mee verhuizen. .

[2003]
Het festival van de Elandsgracht naar de Westermarkt en verder
Het werd op de Elandsgracht te druk en te gevaarlijk volgens Politie en Brandweer.
Buurtbewoners, door de organisatie consequent de yuppen genoemd, maken bezwaar tegen een nieuwe plek, op de Westermarkt. Er is sprake van geluidsoverlast en vervuiling van de historische plek. Maar ook van een te commerciële opzet die moeilijk meer een 'buurtfeest' genoemd kan worden.
De organisatie plaatst het podium met de rug naar de Keizersgracht en zet meer plaspalen neer, maar dat is geen oplossing voor een definitieve plek..
Op de plaats van de Appeltjesmarkt en gedeeltelijk op het busstation Marnixstraat wordt opnieuw geprobeerd het festival binnen de grenzen van de Jordaan te houden.
De gemeente stelt voor het festival naar het Westergasfabriekterrein te verplaatsen.
De naar Almere geëmigreerde Jordanezen houden daar een festival.
Maar ja, de Jordaanse Cultuur Moet Altijd Blijven Bestaan, een Controverse is Ontstaan

Podia op hofjes en pleinen

Open Podium onder de Platanen
Bewoners van het voormalige jongensweeshuis op de Lauriergracht organiseren muziekuitvoeringen voor amateurs op de historische binnenplaats.

Fête de la Musique is een feest voor amateurmuzikanten op de langste dag van het jaar. Het vindt gelijktijdig plaats op pleinen in Frankrijk en elders in Europa. Zelf muziek maken, dat is wat het Feest van de Muziek in de Jordaan wil stimuleren. Het gaat om de meest uiteenlopende soorten muziek, percussie, koorzang en individuele vocalisten, volksmuziek, geïmpoviseerde muziek, tango, jamsessions en zo meer, uitgevoerd door jong en oud.

Poëzie onder de Platanen brengt dichters en zangers, samen met dansers, die zich door de omgeving laten inspireren, voor het voetlicht,

De Werkgroep Kunst en Cultuur organiseert hofjesconcerten en lezingen over de cultuur en geschiedenis van de Jordaan.

Er zijn concerten in het kader van het Grachtenfestival
Operaconcerten met Opera Pietje als gangmaker. Hij ontving van Koningin Beatrix daarvoor de Zilveren Anjer.

Fête de la Musique / Poëzie onder de Platanen


Grachtenfestival met het Amsterdam Wind Orchestra /  Kunst en Cultuur met het Ricciotti Ensemble

Jonge muzikanten op Koninginnedag / de Stadsdichter van Amsterdam / Poëzie onder de Platanen

naar boven

naar Jordaan index

verder lezen:

> Edisontheater
> Theatergroep de Toneelmakerij
> Rozentheater
> Het nieuwe Doolhof
> Kindercircus Elleboog
> Coffeeshop

> Kunstenaars en de Jordaan