de Jordaan tussen taal en beeld
> Jordaan index

[1574]
Wilhelmusoproer

Opstand
Toen de Nederlanden in de 2de helft van de 16de eeuw in opstand kwamen tegen het gezag van de Spaanse koning en de katholieke Kerk, wierp Willem van Oranje zich op als voorvechter van het protestantisme.
Het 'Wilhelmus' werd geschreven om de aanhangers van de prins van Oranje, de geuzen, een hart onder de riem te steken.

Het oudste volkslied op aarde
Marnix van St. Aldegonde of Dirck Volkertszoon Coornhert zou het hebben geschreven ergens tussen het uitbreken van de Tachtigjarige Oorlog in 1568 en het begin van de belegering van Haarlem in 1572. Het een ode aan Willem van Oranje.
Pas in 1932 werd het lied officieel het Nederlandse volkslied.

Volgelingen van de Prins van Oranje worden gestraft
Amsterdam kiest pas in 1578 met de zogenoemde alteratie de kant van de prins en het protestantisme.
Voor die tijd werden volgelingen van Willem van Oranje in Amsterdam streng gestraft.
Personen die in contact stonden met de prins konden zelfs opgehangen worden.

Een oproerkraaier
Pieter Hendrikszn Beusemaecker is op 31 december 1574 opgepakt.
Hij had bij het verlaten van de Oude Kerk een vers of twee gezongen van het "Lyedeken dat begon met: 'wilhelm van nassouwe ben Ick van duytsche bloet.'
De schepenen veroordeelden hem tot het bidden om vergiffenis en het betalen van de kosten van zijn gevangenschap. Een en ander is opgeschreven in het confessieboek. In een confessieboek zijn de verhoren door de schout opgetekend, evenals de bekentenis van de misdadiger en de uiteindelijke veroordeling.
Pieter kwam er dus genadig vanaf.

Zingende geuzen
Volgens het confessieboek had Beusemaecker het lied op een schip geleerd.
De watergeuzen hadden steeds meer succes.
Op 1 april 1572 namen zij Den Briel in.
De Spaanse hertog van Alva, de ijzeren hertog, was er de landvoogd
Vanaf dat moment vielen steeds meer delen van Holland en Zeeland in handen van de geuzen.

Amsterdam bleef nog jarenlang op de hand van de Spanjaarden.

Vandaag zingen de kinderen: 'Op 1 april verliest Alva zijn bril'

naar boven

Aanvullingen en verbeteringen graag hier

terug naar meer oproer