De geschiedenis van de vorsten begint natuurlijk bij Willem van Oranje
Willem van Nassau is de oudste zoon van Graaf Willem van Nassau en Juliana van Stolberg.
Als zijn neef René van Chalon in 1544 sterft, woont Willem nog bij zijn ouders en mag van Keizer Karel V de erfenis van zijn neef aanvaarden.
De Keizer wil wel dat Willem aan het Keizerlijke hof in Brussel katholiek wordt opgevoed.
Dan is Willem dus de Prins van Oranje.
Keizer Karel V is zeer op de jonge Prins gesteld.
De opvolger van Karel V, Koning Philips II van Spanje, benoemt Willem in 1559 tot stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.
Daarna botert het niet meer tussen die twee. Willem van Oranje steunt bijvoorbeeld de vervolging van de protestanten niet.

Luitenant-Kolonel Krayenhoff en generaal Daendels
nemen in Maarsen afscheid

Het Amsterdamse Revolutionaire Comité
De wapenhandelaar en geweermaker Theodorus Peres bestelde alvast scherpe patronen, 800 houwers, 35 pond kruit en 45 pond snaphaankogels opdat de Amsterdammers klaar waren voor een revolutie.
Amsterdam moest verdedigd worden.
Er zijn plannen om de dijken door te steken en zo een Hollandse Waterlinie te vormen.
Maar de Amsterdamse magistraten zetten de patriotten gevangen en de oprichters moeten vluchten.
Het Franse leger dat de Staten van Holland moest bevrijden bleef in Brabant steken en moesten wachten tot de Maas en de Waal in 1795 dichtgevroren waren en ze zo gemakkelijk de republiek konden bezetten.
Luitenant- kolonel Cornelis Krayenhoff en zijn tamboer werden door generaal Daendels naar Amsterdam gestuurd om het stadsbestuur over te halen zich aan de Fransen over te geven.

[1795]
De sleutels van de stad!
In de nacht van 18 op 19 januari kondigt het Revolutionaire Comité op de trap van het Waaggebouw op de Dam aan dat de Burgemeesters zich overgegeven hebben.
Burgemeester Mathijs Straalman geeft de sleutels van de stad aan Krayenhoff.
Meteen wordt er uit de Watergraafsmeer een dennenboom gehaald en als vrijheidsboom midden op de Dam gezet.
Dat ging een beetje moeilijk want de grond was stijf bevroren.
Krayenhoff was vroeger arts in Amsterdam geweest en moest toen wegens zijn patriottische ideeën vluchten.
Nu werd hij de nieuwe stadscommandant en later onder koning Lodewijk Napoleon minister van Oorlog.

Alliantiefeesten
Jacob Cats zag vanuit zijn huis hoe de Franse troepen bij de Utrechtse poort, waar nu het Frederiksplein is, de stad binnentrokken.
De Alliantiefeesten konden beginnen.
Op alle belangrijke pleinen in de stad werden zogenoemde thematische Illuminaties geplaatst ontworpen door bekende kunstenaars.
Op de Noordermarkt 'Kunsten en Wetenschappen' met als opschrift dat de burgerlijke verdiensten belangrijker waren dan afkomst.
Op de Westermarkt: 'Aristocratie vernietigd door het volk'.
Op de Nieuwmarkt was een enorm schip gebouwd dat moest verbeelden dat de koophandel en de zeevaart elkaar de hand schudden.

[1806]
Lodewijk Napoleon
Keizer Napoleon Bonaparte benoemd zijn broer Lodewijk Napoleon tot koning van Holland.
Die vond dat Amsterdam maar de hoofdstad moest worden en alle vaandels werden uit Den Haag weggehaald en in het Amsterdamse Stadhuis neergezet.

[1808]
Een koning en zijn paleis
Op 20 april komt Lodewijk Napoleon in Amsterdam aan.
Pas bij de vestiging van het Koninkrijk Holland door Napoleon werd Amsterdam de hoofdstad.
Het Stadhuis wordt Koninklijk Paleis zolang er nog geen nieuw paleis voor de koning in de Plantage gebouwd was.
Er werd een balkon aan gebouwd want het volk moest toegesproken kunnen worden.
De koning liet de Waag afbreken om plek te krijgen voor goed zicht op terechtstellingen.

[1810]
Het koninkrijk van Lodewijk Napoleon is alweer afgelopen.
Grote broer keizer Napoleon Bonaparte lijft Holland bij Frankrijk in. Hij weet alles beter dan Lodewijk Napoleon en dat is voor broer een reden om zich onbegrepen en eenzaam te voelen.
De keizer krijgt in 1811 bij zijn intocht, de stadssleutels bij de Muiderpoort van de 'Maire', en alles was weer op Franse leest geschoeid.

Tekening: Gerrit Lamberts

Er werd een guillotine op de Nieuwmarkt bij de Waag gebouwd om terechtstellingen op een Franse manier plaats te laten vinden. Die werd op 15 juni 1812 voor het eerst gebruikt om drie misdadigers, waaronder een gifmengster, 'pijnloos' terecht te stellen.

[1772-1843]
Koning Willem I

Willem I was de oudste zoon van de laatste stadhouder Willem V, die in 1795 het land verlaten had.
Voor hij koning is leidt hij als kapitein-generaal de operaties tegen de Fransen in de jaren 1793-1795.
Hij vecht vanuit Duitsland tegen de Bataafse Republiek en daarna tegen de Fransen.
Als de Fransen overwinnen, moet hij vluchten.
Hij gaat eerst naar Engeland en later naar Duitsland.
In 1814 worden Nederland en België in één koninkrijk en Willem I wordt de koning.

Prins Willem Frederik

Na de Franse bezetting keerde Willem Frederik, zo heette Willem I voordat hij koning werd, in een vissersboot uit Engeland terug naar Nederland.
Door een zware zuidwesterstorm duurde die overtocht vier dagen.
Op het strand van Scheveningen stonden al die tijd duizenden mensen vol ongeduld op hem te wachtten.

[1813]
Het voorlopig bewind komt zondag 21 november bij Gijsbert Karel van Hogendorp komt bijeen.
Gijsbert had last van jicht en kon zijn huis niet uit.
Daar werd de prins van Oranje, Willem Frederik tot koning uitgeroepen.
Graaf van Limburg Stirum verliet de bijeenkomst met een Oranje kokarde op.
In de straten kon men de kreet "Oranje Boven!" horen.
Hij vond het goed dat hij niet in de volgorde van de stadhouders Willem VI, maar koning Willem I genoemd werd.

Opnieuw worden de sleutels van de stad aangeboden
Nu op 2 december 1813 als Prins Willem op de Haarlemmerweg bij mijlpaal 200 roe aankomt.
Iedereen roept op de Haarlemmerdijk: 'Oranje Boven. daar is onze nieuwe Koning Willem I'
Bij de Haarlemmerpoort klimt oranjeklant Nolletje Schijt, of Oude Nol, een visboer, op de koets om de prins de hand te schudden. Hij was al op 15 november, samen met een aantal visvrouwen, in oranje gekleed de straat op gegaan.

Eed op de grondwet van Willem I / Noach v.d. Meer

[1814]
Op 30 maart wordt Willem I in de Nieuwe Kerk tot soeverein vorst beëdigd.
De prins gaf meteen het paleis aan de stad terug als blijk van toegenegenheid. Van Hogendorp had dit geadviseerd. Het gebouw was al in 1810 door Lodewijk Napoleon gevorderd, maar het bestuur van de stad had het nooit officieel overgedragen.
Onuitsprekelijk waren mijne aandoeningen bij intrede binnen deze Hoofdstad. Teruggegeven aan het Volk, dat ik nimmer opgehouden heb te beminnen, zag ik mij na Negentien Jaren als een Vader in het midden van zijn huisgezin.
In de Nieuwe Kerk legt koning Willem I de eed op de grondwet af.
De kerk wordt later steeds gebruikt voor koninklijke huwelijken en inhuldigingen.

De Kozakken komen


Woordenboekje om de kozakken te kunnen verstaan

Alle Amsterdammers gingen meteen oranjekokardes dragen.
Het Franse gezag was afgelopen en een stelletje kozakken werden in de Plantage, buiten de Muiderpoort in het Muijerbosch, gelegerd om orde te verzekeren. Kozakken waren een soort uitzendkrachten op het Europese vasteland.
Er kwamen fonetische woordenboekjes op de markt om de kozakken te kunnen verstaan.
De belangrijkste tekst was: "Een mooi Meisje kussen: Charohschuju dewuschkuzälo what"



De koets passeert het Koningsplein dat eerst Burgerplein heette

Bij de inhuldiging van Koning Willem I strooiden herauten koperen en zilveren gedenkpenningen uit.
Er ontstond zo'n toeloop dat Nolletje Schijt in het gedrang vertrapt werd en een oog verloor.
In de Jordaan werd de Goudsbloemgracht, de latere Willemsstraat, met linten en bloemen uitgedost.
Het oranje gevoel leefde sterk in de Jordaan.
Uiteindelijk bleef Amsterdam alleen ceremonieel de hoofdstad.


Boven de wet
Willem I werd een Friese Stijfkop en Koopman-Koning genoemd, die in 1814 De Nederlandsche Bank stichtte.
Het is een 'laat verlicht despoot' en houdt er niet zo van om samen met de Staten Generaal te regeren.
Hij regelt alles zoveel mogelijk via Koninklijk Besluit.
Hij weet de Grondwet zo uit te leggen dat zijn soevereiniteit boven de wet komt te staan.
Op die manier kan hij op autocratische wijze het land besturen.
De belangstelling van Willem I gaat vooral uit naar de handel en economie. Vandaar zijn naam: 'koning koopman'.
Dat blijkt ook als hij met eigen geld de Nederlandse Handel Maatschappij opricht.
Hij wil een economische constructie waarbij het noorden zich bezighoudt met de handel en het zuiden zich meer richt op de industrie.

Willem I had de pest aan katholieken. De eerste Nederlandse Jezuïetengeneraal, J.P. Roothaan, geboren in de Jordaan, kon alleen in vermomming zijn eigen kerk 'de Krijtberg' in zijn geboortestad bezoeken.
Roothaan werd in wassenbeeldenkabinetten op de kermis afgebeeld als een monster dat cholera verspreidde.

Omdat Willem I een Belgische hofdame wilde trouwen en omdat hij teleurgesteld was door de Belgische Opstand, trad hij in 1840 af. Hij werd hij voor landverrader uitgemaakt. Van alle borstbeelden in de stad werd de neus afgeslagen.

naar boven

België zelfstandig
Als de Belgen in 1830 in opstand komen tegen zijn vader Koning Willem I, pleit Willem II voor meer autonomie van de Zuidelijke Nederlanden. Koning Willem I wil daar echter niets van weten.
Willem II krijgt de taak om met Nederlandse troepen rust in België te krijgen.
In1830 wordt er een grote troepenmacht gelegerd in Noord-Brabant en Willem II is meestal in Tilburg te vinden. Dat is een goed startpunt voor de Tiendaagse Veldtocht van augustus 1831.
Het leger van de opstandelingen verliest de slag bij Hasselt en Leuven.
Door Frans militair ingrijpen en Engelse diplomatieke druk wordt Nederland echter gedwongen een wapenstilstand te sluiten.
[1839]
De Zuidelijke Nederlanden scheidt zich af en het koninkrijk België wordt gevormd.

[1840]
Koning van Nederland
De belangrijkste gebeurtenis uit zijn korte regeringsperiode is de invoering van een nieuwe Liberale grondwet van Thorbecke die in 1848 tot stand komt onder druk van de revoluties die dat jaar overal in Europa plaatsvinden.
De ministeriële verantwoordelijkheid wordt ingesteld en er zullen in het vervolg rechtstreekse verkiezingen worden gehouden.

Financiële problemen
De koning geeft veel geld uit aan zijn schilderijen verzameling. Kort voor zijn overlijden leent hij van de tsaar nog een miljoen gulden.
Zijn erfgenamen moeten, na zijn plotselinge dood, zijn collectie schilderijen veilen.
Voor een deel worden zijn schilderijen door de tsaar gekocht: ze hangen nog steeds in De Hermitage in Sint Petersburg.
Willem II overlijdt in 1849 en wordt opgevolgd door zijn zoon koning Willem III.

naar boven

De Jordaan was altijd Oranjegezind

Koning Willem III reed bij zijn bezoeken aan Amsterdam altijd met zijn rijtuig door de Willemsstraat.
Dat voorbeeld volgde Koningin Wilhelmina in de eerste jaren van haar aantreden.
Als de koninklijke familie in de stad was werden in de Willemsstraat de paarden afgespannen en trokken de Jordaners 'personeel' het rijtuig voort.

Opening Willemsstraat

[1857]
De Willemsstraat is naar koning Willem I genoemd
Toen de Goudsbloemgracht gedempt was, werd besloten die zo te noemen en plechtig in te doen inwijden ter ere van hun eerste koning van Oranje Willem I.
Op 24 augustus 1857 trekken 300 kinderen in optocht op naar het eind van de nieuwe straat waar het oude naamschild bedekt werd door het nieuwe. Dat werd door middel van koord en katrol onder het spelen van het volkslied omlaag getrokken waardoor de naam Willemsstraat zichtbaar werd.

Bezoek van Koningin-moeder Emma met haar dochter prinses Wilhelmina.
De rijtoer trekt door de Jordaan en de burgemeester gaat eerbiedig te voet achter de koets.
[tekening Joh. Braakensieck]

[1817-1890]
Koning Willem III

Koningin Emma en Koning Willem III

[1861]
Aanhankelijkheid van de Jordaners
Van hun schamele inkomen hebben de Jordaners de koning een sierlijk bewerkte beker, met deksel aangeboden, waarop staat gegrift:

Bewijs van liefde en gehechtheid
van de bewoners der Willemsstraat
aan onzen beminden Koning Willem III
Amsterdam,
April 1861

Een traan blonk in 's Konings oog. "'t is mij aangenaam" sprak de Koning, "mij midden onder mijn volk te bevinden"
En hij bezocht enige schamele woningen, in eene waarvan de huismoeder de wasch in orde bragt.
De vorst: "dat zijn de uren, welke men nooit vergeet". Zo werd op een vals romantische toon het bezoek in de krant verslagen.

Versieringen ter gelegenheid van het 25 jarig regeringsjubileum.

Wat doet die 'naald' op de Westerstraat?
Hij staat daar om de festiviteiten rondom het 25-jarig regeringsjubileum van koning Willem III in 1874 te vieren.
De socialisten vinden dat het Nederlandse volk beter af is zonder een koning die zich als een gorilla gedraagt.

[1887]
Koning Gorilla
In het Nationaal archief ligt een brochure getiteld: 'Uit het leven van Koning Gorilla'. Het pamflet verschijnt ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de koning op 19 februari 1887.
Hoewel de anonieme schrijver van het pamflet Koning Willem III nergens met naam en toenaam noemt, is het voor iedereen duidelijk dat het over de toenmalige impopulaire koning gaat. Later blijkt dat de schrijver redacteur van het socialistische weekblad Recht voor Allen Sicco Roorda van Eysinga was.
Het Koningshuis wordt gerespecteerd maar het is publiek geheim dat Koning Willem III geen fijnzinnige, trouwe persoonlijkheid bezit.

Majesteitsschennis
Opmerkelijk is dat er geen stappen worden ondernomen tegen auteurs, uitgever en verkopers, zelfs geen gerechtelijk vooronderzoek vindt plaats. Normaal is men wel voortvarender, regelmatig verdwijnt een socialist in de gevangenis.
De enige die in verband met de affaire wordt vervolgd is Jozef Alexander Cohen, [1864-1961] medewerker van het socialistisch partijblad 'Recht voor Allen'. Hij heeft naar de koning "Weg met Gorilla!" geroepen. Zijn rechtzaak gebruikte Cohen om duidelijk te maken dat hij een gorilla al die verderfelijke 'koninklijke' eigenschappen toeschreef en niet andersom.
Hij wordt bij verstek veroordeeld wegens majesteitsschennis en vlucht naar Frankrijk.
Blijkbaar vinden de autoriteiten het beter zo min mogelijk aandacht aan de zaak te besteden. Het zou alleen nog maar meer koren op de molen van de socialisten zijn en het koningshuis verder beschadigen.

Drank en slechte vrouwen
De socialisten vinden dat het Nederlandse volk beter af is zonder een koning die zich als een gorilla gedraagt en het volk "diep ongelukkig had gemaakt".
Vanaf zijn jeugd leidt "onzen Gorilla,….een liederlijk leven, uitsluitend aan Venus en Bacchus gewijd".
Koning Gorilla maakt zich schuldig aan drankmisbruik, gewelddadigheden, openlijk bordeelbezoek, scheldpartijen en beledigingen in het openbaar.
Hij zou zijn volk bestempelen als "stomme ossen, canaille en rapaille".
Het pamflet is gebaseerd op roddels en geruchten maar bevat ook waarheden.
De brieven van zijn vrouw Koningin Sophie van Württemberg en het geheime dagboek van Minister Weitzel spreken van een geestelijk gestoorde man die ook losse handen bezit.

Oranjefurie
De brochure vindt gretig aftrek, er vindt een stormloop op de boekhandels plaats.
Aan de andere kant ontstaat er een volkswoede die oranjefurie wordt genoemd.
In Amsterdam worden de ruiten van een socialistische boekwinkel in de Hazenstraat ingegooid.
Café Waterloo van een socialistische uitbater in de hoofdstad wordt compleet vernield. Veel socialisten worden lastig gevallen en gemolesteerd.

[1877]
Audiëntie
De socialistische voorman Klaas Ris had de euvele moed om bij een van de audiënties van Willem III in het paleis op de Dam, de koning persoonlijk aan te spreken om hem de klachten van de Amsterdamse arbeiders over te brengen.
Het ging over het Kermisoproer dat het jaar ervoor uitbrak omdat de Burgemeester het feest had verboden vanwege de dronken arbeiders die riepen:

Godverdomme Kermis mot er wezen, Kermis mot er zijn.
Anders slaan wij bij den Burgemeester de ruiten kort en klein.

Geslagen werd er, en wel door politie, cavalerie en infanterie.
De koning was woest en Klaas werd de deur uitgewerkt.

[1854]
Koning Willemshuis
De Jordanezen hebben een Koning Willemshuis gekregen. Dat was een soort buurthuis aan de Egelantiersstraat 141, ter ere van de onafhankelijkheid in 1813.
Dominee Adama van Scheltema had hiervoor het initiatief genomen om een einde te maken aan het drankmisbruik onder de arbeiders in de Jordaan.
Er werden bijbellezingen gehouden.
Vanaf 1897 werden er zwervers opgevangen.

[1989]
Het Willemshuis is voorgoed gesloten.

lees hier meer over het Willemsshuis en Adama v Scheltema

naar boven

[1880-1962]
Koningin Wilhelmina

[1898]
Gouden Koets
Ter gelegenheid van de inhuldiging van de Koningin op 6 september kreeg ze van de inwoners van Amsterdam de Gouden koets cadeau. Het besluit daartoe werd volgens onbevestigde berichten in de vergaderzaal van de Oranje Vriendenkring, Willemsstraat 10, genomen.
Het rijtuig is gemaakt door de autofabrikanten, de gebroeders Spyker.
Bij de bouw van de Gouden Koets protesteerden bekende socialisten tegen de inzamelingsactie in de Amsterdamse arbeidersbuurten, waar bittere armoe werd geleden.
Ze pakte haar geschenk pas de volgende dag aan omdat ze giften van Amsterdammers bij de inhuldiging, een nationale gebeurtenis, niet passend vond.

Koningin Wilhelmina heeft al in 1896 de Gouden Koets als geschenk geweigerd wegens protesten in ons land tegen de overdreven pracht en praal bij de kroning van de Russische tsaar Nicolaas II, datzelfde jaar.
Aanvankelijk wilde de vorstin de Gouden Koets aan het Rijksmuseum schenken, maar ze kwam daar van terug.
Wilhelmina liet weten de koets, een geschenk van de Amsterdamse bevolking, bij een latere gelegenheid alsnog te willen aanvaarden. Dat gebeurde dus feitelijk bij haar huwelijk met Prins Hendrik in 1901.
De kroning van de Russische tsaar in 1896 werd in Nederland wegens de nauwe familiebanden tussen de beide vorstenhuizen met veel belangstelling gevolgd.
Een verslag ervan in het socialistische weekblad De Kroniek leidde tot een felle polemiek.
De socialistische protesten werden beschoud als Wilhelmina's motief de Gouden Koets te weigeren, al is daar geen bewijs voor.
De Gouden Koets heeft in de drie jaar tussen de inhuldiging en haar huwelijk in de toonzaal van fabrikant Spyker gestaan.

De vergaderzaal van de Oranje Vriendenkring,
bereikbaar via een gang naast Willemsstraat 10.



Intocht in Amsterdam

[1901]
Gouden trouwkoets
Pas tijdens haar huwelijk met Prins Hendrik op 7 februari 1901 en een maand later, bij haar intocht in Amsterdam, stapte ze voor het eerst in de statige Gouden koets.
Daarna werd het een dienstvoertuig op Prinsjesdag en bij koninklijke huwelijken.
Overigens gingen er alleen acht paarden voor als het staatshoofd er in zat. In andere gevallen moesten zes paarden de kar trekken.
Wilhelmina was getrouwd met prins Hendrik, maar die had geen enkele functie in het Koninklijk huis.
Hendrik ging het liefste wilde zwijnen jagen op de Veluwe en hield er verder ook geen onberispelijke levenswijze op na.

[1940]
Vlucht naar Engeland
De koningin week op 13 mei uit naar Engeland om van daar uit de strijd tegen Duitsland voort te zetten.
Churchill noemde haar de enige man in de Nederlandse regering.
Ze spreekt voor Radio Oranje : "Sla de Mof op de kop"

[1948]
De koningin treedt op 4 september af.
Ze schrijft haar autobiografie: 'Eenzaam maar niet alleen'

naar boven

[1909-2004]
Koningin Juliana

[1948]
Inhuldiging
Op 6 september wordt Juliana in de Nieuwe Kerk in Amsterdam ingehuldigd als koningin.
In haar inhuldigingsrede kwam zij er openlijk voor uit haar taak als een zware opgave te zien:

Zó zwaar dat niemand die zich daarin ook maar een ogenblik heeft ingedacht haar zou begeren,
maar ook zó mooi dat ik alleen maar zeggen kan: wie ben ik dat ik dit doen mag?

Meteen na haar troonopvolging werd het ceremonieel door Juliana sterk vereenvoudigd. Het koningshuis moest een instelling worden van en voor alle Nederlanders.
De term 'onderdanen' wilde Juliana niet meer horen. Zij wilde worden aangesproken met 'mevrouw' in plaats van 'majesteit'. Juliana zag een strak protocol als een enorme barrière om land en mensen te leren kennen.
Zij wilde het liefst als gewoon mens worden gezien en gewaardeerd worden.
Juliana antwoordde ooit op de vraag of zij gebonden was aan het protocol:

Dat is een mythe. Ik weet niet welke mensen dat zeggen,
maar er zijn altijd idioten in de wereld geweest.
Elk tijdperk heeft er weer anderen.
Het is idioterie.

Toen prinses Beatrix na een roerige kroning op de troon kwam,
kon Juliana gaan genieten van de vele vrije uurtjes op paleis Soestdijk

[1956]
De Greet Hofmans affaire
HM Koningin Juliana en haar man ZKH Prins Bernhard zijn bezorgd om de oogafwijking van hun dochter Prinses Marijke, geboren in 1947.
Als de artsen de hoop opgeven, zoekt Bernhard hulp bij de gebedsgenezeres Greet Hofmans.
Al gauw omringt Juliana zich met Hofmans' aanhangers. en dan kijkt Bernhard met afgrijzen naar de groeiende invloed van Hofmans op zijn vrouw.
Zeker wanneer Juliana in 1952 in Amerika pacifistisch getinte speeches houdt, waarvan de prins en de ministers Hofmans de schuld geven, maar strikt genomen er de verantwoordelijkheid voor dragen.



Greet Hofmans
Met de prinsessen Beatrix (links) en Irene tijdens het defilé voor paleis Soestdijk.
Greet Hofmans verdween in 1956 van het hof, nadat zij en koningin Juliana's privé-secretaris Walraven van Heeckeren per brief met „liquidatie" waren bedreigd als zij zich niet vrijwillig uit Juliana's omgeving zouden terugtrekken.

[7 juni 1956]
Het koninklijk huwelijk loopt gevaar
Het Duitse blad Der Spiegel, getipt door Bernhard, schrijft over de perikelen aan het Nederlandse hof.
De verspreiding van het blad wordt tegengehouden, maar er zijn toch een aantal illegaal verkregen exemplaren in omloop.H.J.A.Hofland schrijft: 'De pers laat zich niet breidelen, wel ringeloren'
De affaire wordt zo snel mogelijk in de doofpot gestopt. Premier Drees grijpt in en Koningin Juliana moet alle banden met Greet Hofmans en haar aanhangers verbreken.

naar boven

[1938]
Koningin Beatrix

[1966]
Huwelijk met rookbom
In de Westerkerk wordt op 10 maart het vorstelijk huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus ingezegend.
Dit huwelijk zou vooral via de televisie goed gevolgd kunnen worden.
Er heerste een anti-Claus stemming. Zo kreeg de bereden politie in Amsterdam een anoniem bericht waar in stond dat alle paarden geïnjecteerd zouden worden met het 'gek makende' middel LSD.



Memo aan de politieruiters:
Merkt u dat uw paard onberijdbaar wordt, ondanks uw voorzorgsmaatregelen, aarzel dan niet om het ONMIDDELLIJK ONSCHADELIJK te maken om erger te voorkomen.

De Gouden koets werd op een onbekende plek gestald die zo geheim was dat zelfs de politie niet wist waar dat was.
Mensen riepen: "Oranje boven" , maar ook "Eins zwei Republik" .
De wereldberoemde rookbom wordt in de Raadhuisstraat voor de gouden koets geworpen.
Hoewel Claus schrok van de rookbom was Beatrix erg rustig en bleef zij wuiven naar de toeschouwers.
Claus: "Niemand kan dit verleden ongedaan maken, maar ik zou graag willen vragen ons de kans te geven om samen met u allen aan een nieuwe toekomst te bouwen".

[1980]
De inhuldiging
HM Koningin Beatrix wordt op 30 april in de Nieuwe Kerk ingehuldigd.

Het sprookje dat zich afspeelt op en rond de Dam
Niets is zo controversieel als een oproer.
Aan de ene kant degenen die je met smaak vertellen over een oproer waar ze aan meegedaan hebben.
Aan de andere kant brave burgers die hun afgrijzen laten blijken in reactionaire praat.
De krakers geven massaal gehoor aan een oproep van de Autonomen voor een demonstratie vanaf de Dokwerker naar de Dam.

Krijgen politiepaarden LSD?
Bijna tienduizend man politie, marechaussee en militairen moest voorkomen dat de kroning van koningin Beatrix op 30 april 1980 in Amsterdam uit de hand zou lopen. De binnenstad van Amsterdam was een vesting, er gold een pasjesregeling voor bewoners, scherpschutters waren geposteerd op de daken en het luchtruim boven de stad was verboden gebied.
Zo kreeg de bereden politie in Amsterdam een anoniem bericht waar in stond dat alle paarden geïnjecteerd zouden worden met het "gek makende" middel LSD.

Memo aan de ruiters:
"Merkt u dat uw paard onberijdbaar wordt, ondanks uw voorzorgsmaatregelen, aarzel dan niet om het onmiddellijk onschadelijk te maken om erger te voorkomen".

Oorlog
De kroning moest en zou een zou een eerbiedwaardig feest worden - geen enkele vorm van oproer zou worden getolereerd. Het bevoegd gezag was op voorhand al panisch, want het waren roerige tijden in de hoofdstad.
Kraakbeweging en overheid stonden op voet van oorlog met elkaar - het gewelddadige ontruimingsdrama in de Vondelstraat, compleet met tanks, lag vers in het geheugen.

Geen Woning Geen Kroning
Binnen de kraakbeweging werden de messen geslepen voor een gedenkwaardig dagje vol aktie en protest. De leus Geen woning, geen kroning gonsde door het land en sprak boekdelen.
Amsterdamse krakers hadden sympathisanten van heinde en verre opgeroepen om naar de hoofdstad te komen om de strijd tegen de woningnood kracht bij te zetten.

Ver van de koninklijke plichtplegingen bouwen de krakers hun eigen feestje op het kruispunt voor het diezelfde morgen gekraakte pand op de hoek van de Kinker- en de Bilderdijkstraat. Men is nog maar net bezig om de zelf meegebrachte kraampjes op te bouwen wanneer als een donderslag bij heldere hemel de ME de straat in rijdt en op alles wat los en vast zit begint in te hakken.

Na een half uur verdwijnt de ME weer, even plotseling als ze gekomen is.
Wanneer je voor je ogen iemand door een hele rits politierobotten in elkaar geramd ziet worden, is er weinig voor nodig om goed gemotiveerd het strijdtoneel te betreden.
Zo vormt de frustratie over het politieoptreden de inspiratie voor een oproer.
Een veldslag werd het, met honderden gewonden en miljoenen guldens schade.
En met één hele grote verliezer: het gezag.
30 april 1980 ging niet de geschiedenis in als 'de kroning', maar als 'het kroningsoproer'.
De historie van ons koninkrijk zou na deze dag niet meer dezelfde zijn.

[1988]
Kus op koninginnedag

Een onverwacht bezoek van Koningin Beatrix op 30 april 1988 aan de Amsterdamse Jordaan, waar zij een verkoper van oranje brillen een koninklijke kus gaf.
Het 'spontane' bezoek was een zorgvuldig voorbereide stunt die haar imago erg goed deed.
De beroemde kus die zij kreeg, viel buiten de regie, maar kwam wel mooi uit.

naar boven

Willem-Alexander [1967] en Máxima Zorreguieta [1971]

[2001]
Komt er een Argentijnse koningin op de troon?
Willem-Alexander en Máxima ontmoetten elkaar tijdens het festival van Sevilla.
Hij vraagt haar op 19 januari 2001 ten huwelijk op de bevroren vijver van Huis ten Bosch.
Willem-Alexander stelde zijn verloofde aan het volk voor tijdens een bijeenkomst in Paleis Noordeinde.
Máxima las bij deze gelegenheid in het Nederlands een verklaring voor waarin zij de Videla-dictatuur verwierp en uitsprak gelukkig te zijn dat zij Alexander gevonden had.
Bij de verloving werd ook bekend gemaakt dat de vader van Máxima, Jorge Zorreguieta, niet bij het huwelijk aanwezig zal zijn. De aanwezigheid van de heer Zorreguieta is omstreden vanwege de rol die hij gespeeld heeft bij het Videla-regime in Argentinië.

Er werd meteen een Nationaal Oranje Comité opgericht om het Nationaal Huwelijksgeschenk te bedenken.
Ze krijgen een 'Oranjefonds' cadeau, om de verbondenheid in de multiculturele samenleving versterken.
Ook maakt kunstenaar André Volten een beeld voor in de tuin van hun villa in Wassenaar.

[2002]
Huwelijk op 02-02-02
Op 2 februari 2002 sluit burgemeester Job Cohen het burgerlijk huwelijk in de Beurs van Berlage.
Het prinselijk paar heeft een leuke datum uitgezocht.
Vanaf de Beurs begeeft het paar zich naar de Nieuwe Kerk waar het huwelijk kerkelijk wordt ingezegend door dominee ter Linden, er is ook een Argentijnse priester, Raphael Braun, bij betrokken.
De rooms-katholieke kerk heeft Máxima dispensatie verleend om 'protestants' te trouwen.

Maxima liet haar tranen de vrije loop na het uitwisselen van de ringen toen Carel Kraayenhof de tango "Adios Nonino" speelde.
Na het kerkelijk huwelijk is er een rijtoer met de Gouden Koets met 6 paarden en een stuk of tachtig ruiters er omheen. Daarna een innige balkonscène op het Paleis op de Dam..

Traditioneel werd een verfbom naar de koets gegooid.
Jacques V. [27] uit Haarlem werd voor het gerecht gesleept omdat hij 'een smet' op de huwelijksdag gegooid had. Twee in klederdracht gehulde dames en een burger in uniform werden door de verfspetters geraakt. Ook op het dak van de Gouden Koets bleef een fikse witte vlek achter.
De verf die op het raam belandde, werd razendsnel door een lakei eraf gepoetst.
Een lawaaidemonstratie tegen het koningshuwelijk in de Spuistraat in Amsterdam loopt vast op een blokkade van de Mobiele Eenheid. Twee mensen worden gearresteerd en afgevoerd.
Tijdens de arrestatie riep een van hen "Ik doe toch niks, ik doe toch niks".

Prins Willem-Alexander is als oudste kind van Koningin Beatrix de eerste troonopvolger.
Sinds de inhuldiging van de Koningin op 30 april 1980 heeft hij de titel Prins van Oranje.
Het paar gaat in landgoed 'De Horsten' in Wassenaar wonen.

[2013]
Inhuldiging Koning Willem Alexander

De drie dochters, Prinses Catharina-Amalia, Prinses Alexia en Prinses Ariane, mogen nu de kleurplaat van Nijntje netjes inkleuren.

Op 30 april 2013 neemt Prins Willem-Alexander de troon over van zijn moeder. Dat gaat in Nederland met een inhuldiging, waarbij de vorst door zijn onderdanen op een ceremoniële manier wordt gehuldigd en zijn regering aanvaardt. Bij deze inhuldiging krijgt Willem-Alexander geen kroon opgezet. De kroon, de scepter en de rijksappel liggen op de zogeheten credens-tafel naast de Grondwet.
Na het zingen van het Wilhelmus ging prinses Beatrix terug naar het paleis om haar kleindochters Amalia, Alexia en Ariane op te halen. Die zwaaiden daarna minutenlang vanaf het balkon met oma en hun ouders naar de 25.000 mensen die op de Dam stonden.

ZKH Willem Alexander en burgemeester van der Laan bezoeken de Jordaan.
In Het Claverhuis is gesproken over de voorzieningen en veranderingen in de buurt en over het wonen en leven in de Jordaan in het algemeen. Het bezoek werd afgesloten met een borrel in café De Eland.
Kort na dit bezoek is Eberhard van der Laan op 5 oktober overleden.
Hij schreef: " Zorg goed voor onze stad en voor elkaar".

naar boven

> Jordaan index

Aanvullingen en verbeteringen graag hier

Bronnen o.a.
Geschiedenis van Amsterdam, zelfbewuste stadstaat. /