|
|
Even huisnummers, noordzijde

Nr.2 Restaurant Raïnaraï
Een Laurierboom heeft lekker geurende blaadjes. Het is daarom duidelijk dat er op de hoek van de Lauriergracht een traiteur zit met gerechten uit
de nomadische keuken van Algerije, zoals couscous met gedroogde
pruimen en abrikozen en pittige gehaktballetjes van kip en meerdere
visgerechten waar die blaadjes in zitten.
Het vereist wel enige handigheid om op het schuine dakje van het pothuis
je soepje in je bord te houden.

Nr.2 'In t Casteel van Malaga'
1750
Op de gevelsteen zie je een aan een rivier gelegen vestingstoren.
Uit Spanje werd wijn gehaald, een van de havens was Malaga.
Op dit
adres woonde waarschijnlijk een wijnkoopman.
De gevelsteen zat vroeger op de achtergevel.

Nr.4
Het huis van de bovenmeester
1872
Op deze plek was in de 19e eeuw een Openbare Lagere School gevestigd
waar de bekende wiskundige, Peter Wijdenes [1872-1972] op twintigjarige leeftijd voor fl.600,- per jaar les gaf.
Op 1 januari 1892 begon hij als hier als onderwijzer. Door zelfstudie
kwam hij hogerop en in 1911 werd hij leraar aan de driejarige
HBS aan de Weteringschans.
In 1907 begon hij met het schrijven van wiskundeboeken. Zijn boek
Algebra voor de MULO [1912], haalde
de 70e druk. Op zijn 80e verjaardag werd hij benoemd tot Ridder
in de Orde van Oranje Nassau.

Kinderen bij de school gefotografeerd door buurman
Breitner

Nr.6 Bedreigd Ateleliergebouw
Achter deze deur bevindt zich sinds 1959 een aantal unieke werkplaatsen van kunstenaars en ambachtslieden.
Voorbeelden ervan zijn op deze pagina te lezen.
Het ateliergebouw is een markant punt, niet alleen door het feit dat in de geschiedenis een aantal beroemde kunstenaars op de Lauriergracht er hun ateliers hadden, maar ook omdat er sindsdien nog steeds veel verschillende kunstuitingen plaatsvinden. Literair, beeldende kunsten fotografie, toneel en dans, grafiek en meer uitingen komen tot bloei op deze gracht.
Het is daarom een dramatisch onverschillig besluit van de Gemeente om het pand te verkopen en daarmee een cultureel belang voor de hele stad te schaden.
Een petitie is aangeboden om de bestuurders / projectontwikkelaars van onze stad tot bezinning te brengen.

Nr.6 Atelier van een Cremonese vioolbouwer
In het Italiaanse Cremona is eind 16e eeuw een bijzondere vioolbouw
ontwikkeld. In deze nieuwe traditie had de vioolbouw geen verbinding
meer met het milieu van de muzikanten en vedelaars, de vioolbouwers
waren zelfstandige kunstenaars.
De grondlegger van de Cremonese vioolbouwtraditie
was Amati. Zijn kleinzoon Nicola Amati was de belangrijkste
vioolbouwer in zijn tijd.Een leerling van Nicola Amati was Antonio
Stradivari die beroemde instrumenten maakte.
Op de Lauriergracht zet een Hollandse vioolbouwer Ronald
de Jongh de traditie voort.

De
violist Kremer getekend door Norbert Olthuis
Nr.6
Atelier van Norbert Olthuis 1925-2009
26 augustus 2009 overleed Norbert Olthuis op 84 jarige leeftijd.
Norbert werkte en leefde hier als tekenaar, schilder en docent
aan de Rijksacademie. Ook speelde hij graag viool. Het was bij
het grote publiek zo goed als onbekend, maar door collegas
zeer bewonderd. Zijn liefste bezigheid was het maken van razendsnel
neergeschreven schetsen. Hij heeft hij de kunst van het weglaten,
de weergave van het ene, essentiële moment, tot grote hoogte
beheerst.
(vlg M Schapelhouman, Rijksprentenkabinet)
Nr.6
Cambium meubelmakerij
Een klein bedrijf dat meubels maakt voor mensen met een uitgesproken
eigen smaak.
De naam is ontleend aan Cambium, een weefsellaag in
de bast van bomen bestaande uit kleine cellen met dunne wanden.
Nr.6G -Trebelsee
Uitgeverij van Caroline Ruijgrok en Bernke Klein Zandvoort voor uiteenlopende projecten van kunstenaars, schrijvers en filosofen. Bijvoorbeeld het Object Observer, dat handelt over hoe alledaagse dingen ons beïnvloeden.
Nr.8
Woonhuis Breitner 1893
George
Hendrik Breitner [1857-1923] heeft op verschillende
plekken in de stad gewoond.
Van 1893 tot 1899 aan de Lauriergracht.
Hij werd niet alleen bekend als schilder, maar hij was ook fotograaf.
Zijn onderwerpen waren ontleend aan mensen die zich door Amsterdam
bewogen, zoals dienstbodes en winkelende dames. Hij documenteerde
ook veel bouwwerken in de stad.

Lauriergracht 1894

Lauriergracht 1895, gefotografeerd door Breitner vanuit
zijn huis

Nr. 8
Uitvaartbenodigdheden 1935
Het bedrijf Hesselmans was oorspronkelijk een fabriek voor het vervaardigen van lijkkistenbeslag.
Wegens ruimtegebrek verhuisde men naar Weesp
In 2000 werden uitvaarten zelfs per motorfiets verzorgd.

Nr.8
Reve 1967
Gerrard van het Reve stuurt een kaart
aan de dichter Nico
Verhoeven, die in het huis van Breitner
woont:
Greonterp, 19 Maart 1967
Beste Nico! van je dak zijn een paar pannen
af gewaaid omdat goeroe Peter B. mijn dak aan het herstellen
was, heb ik hem met de ladder ook naar het jouwe gestuurd. (wij
hebben zat pannen over.) Maar hij dorst er niet op, omdat hij bang
was, dan misschien het eterniet door te trappen. Dus is alles gebleven
als het was, maar de vervanging der pannen is niet urgent, volgens
goeroe, omdat onder de pannen rubberoid ligt, met onze beste wensen
voor een Gezegend Paasfeest zijn wij je GerardvanhetReve
Verhoeven had bemiddeld in het vinden van een huisje voor Gerard
Reve in Greonterp, waar hij zelf een landarbeidershuisje had. Reve
droeg zijn boek 'Het lieve leven' aan hem op.
Peter B is Peter Brinckman. Reve omschreef hem als een heterosexuele
wijsgeer, technies ongelooflijk handig, dag en nacht over God bezig,
met een uiterst gebrekkig taalvermogen.

Nr.8 voormalige Trompettersgang.

Binnenplaats achter Nr.12
Nr.12
H. Rappange &
Partners, architecten 1825
In de gang van het kantoor zit nog een
waterput met een houten deksel. Achter het gebouw is een binnentuin
met een dubbele houten 'loggia'.

Vroeger
was er een aannemersbedrijf gevestigd en in de tuin zijn de hardstenen
bestratingen voor de wielen van de kruiwagens te zien. Er is een hijsrad met windas. Voor de arbeiders een 'secreettrechter'
om in te pissen.
Een smalle gang leidt naar de voormalige gymzaal van de school
op nr.4, waar nu de tekenkamer is.

Nr.14-16
Drukkerij Terts

Een
tijdje was een bijzondere verzameling historische affiches te
bekijken en te koop bij drukkerij Terts.
 
(L) een ontwerp van J.Kotting voor
een theatervoorstelling uit 1920. (R): een ontwerp van Wim
Brusse uit 1936

Nr.20 Snijdersgang voormalig Rozendaalshofje
Nr.24 voormalig Witmarmergang.
Nr.?? Knotsenburgergang
"Twee huijsen en hunne Erve staande en Leggende onder een Dak, ten eynde van de Knodsenburger gang op de Lauwriergragt Noordzijde tusschen de twee Laaste Bruggen ...

Nr.30 - 50
Ziekentroostersgang
Steegjes met kleine woninkjes die
nu door de bebouwing opgeslokt zijn.

Nr.32-48 bedrijvigheid [1930]
Een huis en erf, aan de Laurierstraat, "met een vrye uytganck int Sieketroosterssteechie". Tegenwoordig ligt zij nog voor een deel uit tussen de percelen 43 en 45 van de Laurierstraat.
Al in 1608 bezat een zekere Pieter Willemsz., ‘sieckentrooster", grond ter plaatse, waar later het eerste park van de de Lauriergracht – Noordzijde zou worden gerooid. Naar hem is vermoedelijk de gang genoemd. Merkwaardigerwijs wordt in 1626 een zekere Dirck Pietersz., ook ziekentrooster van beroep, vermeld als huiseigenaar in de Laurierstraat.
Nr.30
Meubelfabriek H. Gerritsen
Op 8 januari 1944 om 05:29 uur brak een grote uitslaande brand uit. De oorzaak was niet bekend.
Er is geblust met 8 stralen.

Nr.50
Geboortehuis van Lucebert [1924-1994]
Dichter en beeldend kunstenaar Lubertus Jacobus Swaanswijk,
[1924-1994] is zoon van
een kelner, tevens huis- en letterschilder, en een buffetjuffrouw.
Er waren geldzorgen en zijn ouders hadden een slecht huwelijk.
Toen Bertus twee jaar was, liep zijn moeder weg en liet de vader
en drie zoons alleen achter. Tot zijn dertiende woonde Bertus
op de Lijnbaansgracht 62a.
Hij zat op de Westerstraatschool, de
latere Theo Thijssenschool.
Als hij tien jaar is, maakt hij het Jordaanoproer mee.
Het straatgeweld en het autoritaire machtsvertoon van de overheid
maken een enorme indruk op hem.
In 1939 krijgt de hij een beurs voor het Instituut voor Kunstnijverheid
Onderwijs, maar na enkele maanden moet hij er af, omdat zijn
vader hem nodig heeft in zijn bedrijf. Met baantjes moet geld
in het laatje komen. Hij is jongste bediende op een kantoor en
schilder van bioscoopreclames.
Hij wordt als dichter later De keizer van de vijftigers genoemd.
De jonge Lucebert , die zich na de Tweede Wereldoorlog manifesteerde als revolutionaire en zeer geëngageerde dichter en schilder, blijkt tijdens de Duitse bezetting bevlogen te zijn geraakt van de ideologie van de nazi's, inclusief hun antisemitische gedachtengoed. Dat onthult Wim Hazeu in de biografie van Lucebert
Nr.50
De fietsenmaker [1936]
Het pand is in 1936 herbouwd. Na een
kolenpakhuis kwam de fietsenmakerij er in.

Behalve alle mogelijke onderdelen voor het herstellen van onze rijwielen, zijn er verzamelingen van antieke merkenplaatjes en oude voorvorken te bewonderen.
Het motto is: Je weet nooit of je er nog eens iets mee kan doen.
Nr.52 Willy Veffer [1942]
Hier werd Willy Leonora
Veffer-Vleeschhouwer, kantoorbediende, weggevoerd naar concentratiekamp
Auschwitz waar ze op 26 november 1942 overleden is.

Nr.52hs
Atelier Peter Erftemeijer
De beeldhouwer maakt beelden van mensen die je elke dag op een
willekeurige plaats in de stad kunt tegenkomen. Een drietal ervan
zijn te zien in de Staatsliedenbuurt, op weg naar het Westerpark.



Collage: Sylvia Weve en Kiek Houthuysen
Nr.52-3 Jeroen Brouwer, system administrator
Voor wat betreft:
informatie- en communicatietechnologie.
Nr. 52/53 Aansprekersgang, verdwenen.

Nr.54 Doede Jaarsma Communicatie
Hoe krijg je een doelgroep in beweging?
Precies, door ook wijn van Casa del Vino te verkopen.
Maar dan ook per fiets op je doel af!
Nr 58 Reigersgang is verdwenen

Nr.66/70 Snijdersgang is ook verdwenen

Nr.72 Nieuwbouw
Het pand werd in 1934 afgebroken en vervangen door nieuwbouw,
het gebeeldhouwde fronton bleef bewaard en werd later gepolychromeerd
en op het zo genoemde Van Houten pand Driehoekstraat 10 geplaatst.

Nr.74 Gevelsteen S.MATYS
Daar staat hij met een boek en een bijl in de hand omdat hij,
Sint Matthias, de schutspatroon van de kuipers is.
Nr.74 Familie Nunis-Vaz [1943]
De gehele familie, Mordechai, Esther,
Eduard, Samuel, Isaack, Ida en Sonja, die hier woonde is omgekomen
in concentratiekamp Sobibor op 21 mei 1943

Een
boom op de Lauriergracht
Hoek 1e Laurierdwarsstraat.
Huizen scheef of boompje scheef?
Nr.76
Mijntje van den Hoek
1911
In 1911 is zij een winkelierster in snoep,
water en vuur. Haar winkeltje was alleen bereikbaar via
de Snijdersgang naar de inpandige
huisjes.
Nr.78
Klavecimbelbouwers 1974
Klinkhamer & Partners maken instrumenten met expressie en nuance. Er moet goede intonatie en een nauwkeurige regeling te maken zijn. Alle bewegende onderdelen worden in het eigen atelier gemaakt.

Mezzotint
van Govert Flinck door Abraham Blotelingh
Nr.76-78
Huis van de schilder Govert Flinck [1644]
Flinck werd geboren in het Rijnland. Hij had geen zin in
de zijdehandel van zijn vader.de doopsgezinde preker en schilder
Lambert Jacobsz. kon zijn ouders overtuigen dat hun zoon
best schilder kon worden.
In 1633.ging Flinck in de leer bij Rembrandt van Rijn waarschijnlijk
samen met Ferdinand Bol.
Drie jaar later verliet Flinck de werkplaats van Rembrandt.
Het
bleek dat verschillende van zijn werken als Rembrandt zijn verkocht.
Het ging Flinck blijkbaar voor de wind, want in 1644 koopt hij
dit dubbel pand voor 10.000 gulden.
Zijn schilderswerkplaats was
aan de overkant op nr.27
Toen Flinck 2 februari 1660 op 45 jarige leeftijd stierf, schreef Joost van den Vondel een treurdicht.
Hij werd begraven in de Westerkerk.
Nr.80 galerie
Nadat de lithopers van Rento Brattinga verdwenen was zijn er nog bijzondere prenten te zien.

Nr.80? Witmarmergang

Nr.86
Burgemeesterswoning
Hier heeft Joan Huydecoper van Maarsseveen [1625-1704]
gewoond. Hij was dertien keer burgemeester van Amsterdam en
ging liever in de Jordaan wonen dan op een van de deftige grachten.

Joan Huydecoper en zijn vrouw Sophia Coymans

Nr.86-3 Bart Scheerder
Bart is beeldend kunstenaar en geen burgemeester.
In de wereld volgens hem zijn mens en dier in een
tragisch conflict verwikkeld. De situaties waarin ze verzeild
raken zijn vaak schrijnend, wrang of zelfs ronduit dramatisch.
Zijn installaties nemen Jeroen Boschachtige proporties aan.

Nr.86
Mejiro Gym
Kickboksen in een stijl afkomstig
van de dojo van Kurosaki in
het Mejirodistrict in Tokio.
Nr.86-101
Suikerraffinaderij Beuker& Hulshoff [1840]
De fabriek [1837-1880] bestond eerst uit
twee grote panden, genaamd Berlijn en Hanover, waar al vanaf halverwege
de 18e eeuw een suikerraffinaderij gevestigd was. H.Croockewit
kocht in 1817 die pakhuizen en de firma Beuker & Hulshoff
huurde eerst deze panden en kochten die in 1840, samen met de
daaromheen gelegen woonpanden, waaronder het Oude Walen Weeshuis.
Er ontstond een enorm fabriekscomplex tussen de Lauriergracht
en de Laurierstraat.

Op 7 januari 1880 was er een grote uitslaande brand. De oorzaak
was onbekend. Vijf stoomspuiten en zeven handspuiten werden ingezet
om de brand te bestrijden. Er vielen twee doden onder de arbeiders.

De drijvende stoombrandspuit Jan van der Heyde heeft tot 14 januari
nageblust. Uiteindelijk is de brand gedoofd door
de instortende muren. Vierhonderd arbeiders waren werkloos geworden
want de fabriek werd niet herbouwd,
Drie boogvormige fabriekspoorten zijn overgebleven van een enorm
complex dat het hele blok omvatte.
>
meer over suikerraffinaderijen
Nr.96-98 Handel
in koloniale waren [1902]
Na de brand in de suikerfabriek is in 1884
een begin gemaakt met de bouw van twee panden, nr. 96 en 98, voor
rekening van A.Hemsing. Bouwkundige was G vd Vliet. Er kwam in 1902 een handel in koloniale waren v/h Fa.H.J.Meijer.
Die leverde tot ongeveer 1970 aan kruideniers en grutters. Dat was
in de tijd dat er nog vele buurtwinkeltjes waren. Nu wringen enorme
vrachtauto's zich door de smalle straten van de Jordaan om een grote
supermarkt te bevoorraden.
Nr.92 stichting Syndicaat [1995]
Beeldende kunst, film, design, het uitvoeren van internationale kunstprojecten, architectuur en zo meer.
Nr.94
Torch Gallery [1984]
Opgericht door Adriaan van der Have
als een podium voor Nederlandse- en Internationale hedendaagse
kunst. Van der Have was één van de eerste die fotografie
als een volwaardige kunstvorm beschouwde. Hij werd de promotor van
zogenoemde Veejay Art en digitale bewerking als gerespecteerde kunstvorm.
Zijn zoon Mo zet zijn werk voort. Fotografen als Anton Corbijn en Inez van Lamsweerde begonnen er hun carrière.
Nr.96
Galerie Serieuze zaken
Er is kunst van jong internationaal talent
te koop voor een paar duizend euro, waarvan de galeriehouder Rob
Malasch beweert dat die na een paar jaar op een veiling een
miljoen op kan brengen.
Kunstenaars als Rob Scholte hebben
er moeite mee dat de galeriehouders de helft van de opbrengst van
het werk in hun zak steken. Kunstenaars krijgen pas na verkoop van
het werk hun geld en dat kan soms een paar jaar duren.
Malasch begon zijn carrière als onderwijzer op de Theo
Thijssenschool. Zijn galerie
is op een aantal adressen gevestigd geweest ondermeer in de Hazenstraat.
Nu dus weer op de Lauriergracht.
Nr.98
Hans Jorritsma Sports Consultancy
Advisering op het gebied van training,
coaching en management. Hans was eerst hockey-international en bondscoach en weigerde in 1978 een zilveren medaille uit handen van Videla aan te nemen.
Nr.100 Studio's
De ateliers worden verhuurd voor trainingen in Yoga, Mannenmassages, zangles,
Personal Radiance, Lichaamsgerichte psychotherapie, Unitieve Psychotherapie, Oefentherapie Mensendieck
Nr.102 Grossier in
elektrische spullen [1902]
N.V. HECO levert sinds 1902 alle mogelijke en onmogelijke spullen
aan electriciens.
Nr.104-106 Pijpenbrandersgang [1796]
Nr.110
Gitaarbouwer [1984]
Op
een dag in 1984 besloot Otto
Vowinkel dat
hij gitaarbouwer wilde worden. Hij kocht een stapel hout, een
zaag, een beitel, een pot lijm en het boek "Hoe bouw ik een
klassieke gitaar?" Na een half jaar slapeloze nachten en
veel doorzettingsvermogen maakte hij iets dat op een gitaar leek.
Vroom en Dreesmann [1878]
Dat de Lauriergracht en omgeving een belangrijke plek was om een
nering te beginnen blijkt uit één van de eerste
vestigingen van V&D op de hoek
van de Tweede Laurierdwarsstraat en de Rozenstraat.
Dreesmann had vanaf het begin een ongebruikelijke handelsvisie, lage prijzen, een kleine marge en een hoge omzet. Hij kocht faillissementspartijen op. De zaak liep goed en al na vijf maanden werd een eerste bediende aangenomen.
Op 6 augustus 1879 trouwde Anton met Helena Tombrock, de oudste dochter van een welgestelde katholieke manufacturier uit Franeker. Een dag na het huwelijk namen ze intrek in de tweede zaak op de hoek van de Tweede Laurierdwarsstraat, schuin tegenover zijn eerste winkel. Het nieuwe pand was gekocht met financiële steun van zijn schoonvader en zijn oom.

Nr.112-114
Gerestaurareerd

Nr.116
Luthers Weeshuis De Laurier
[1678]
In 1678 wordt weeshuis De Laurier op de gracht gevestigd in een
reeds bestaand pand. Het is in de achttiende eeuw meerdere keren
uitgebreid. De huidige voorgevel is uit 1757. Tegelijkertijd is
een dwarsvleugel met regentenkamer gebouwd.
Het gebouw is een schenking van de Lutherse koopman Jan
Geerkens.
Het heeft een hoofdgebouw en twee losstaande vleugels op het binnenterrein.
Op die manier konden de jongens en meisjes in het weeshuis worden
gescheiden.
In het weeshuis werd onderwijs gegeven. Weesjongens worden als
werkjongens bij ambachtslieden in de leer gedaan. Meisjes moeten
in de huishouding werken. In het weeshuis is een bakkerij die
ook het brood bakt voor uitdeling aan de armen.

Vanaf 1783 is er een apotheek en een schoenmakerswinkel aan het
weeshuis verbonden.
Op de fronton is nog steeds de Lutherse
zwaan te zien.
Het weeshuis had, net zoals het Jongensweeshuis aan de overkant,
last van weesjongens die op alle mogelijke manieren aan geld voor
drank probeerden te komen. Het was daarom banken van lening verboden
geld aan weeskinderen uit te lenen.

Binnenplaats Luthers
Weeshuis
Nr.116
Van weeshuis tot militair logement
[1811]
Als alle wezen vertrokken zijn wordt het gebouw voor uiteenlopende
opmerkelijke bestemmingen ingericht.
In 1811 wordt het gebouw door de Franse
bezetter gevorderd om als hospitaal voor de Franse troepen
te dienen. De 141 wezen verhuizen noodgedwongen naar het Oude
Mannen- en Vrouwen huis van de Lutherse Diaconie aan de Nieuwe
Keizersgracht.
Tussen 1881 en 1930 is er een logement voor doortrekkende
officieren van het KNIL.
Commissariaat van Afmonstering
Zoo worden thans de uit Indië
terugkeerende militairen, hetzij zij wegens expiratie van het
dienstverband al dan niet met pensioen, hetzij als afgekeurd den
dienst zullen verlaten, bij aankomst in Nederland ontvangen aan
het daartoe ingestelde commissariaat van afmonstering te Amsterdam
of te Rotterdam. Daar is een hunner officieren belast met hunne
afmonstering en worden zij, zoolang zij nog in dienst zijn, op
's Rijks kosten gevoed en vervolgens naar hunne woonplaatsen gezonden,
alwaar den burgemeester de uitbetaling wordt opgedragen der hun
toekomende gelden.

Hondenmeppers
De dienstingang van de Koloniale Reserve werd ook gebruikt
door de stadshondenmepper die kennelijk eveneens
een plekje in het gebouw had.
Nr.116
Politiebureau op de
Lauriergracht
Het weeshuis heeft tot 1930 ook als politiebureau gediend.
De agenten van dat posthuis speelden een rol in de strijd tussen
het gezag en de socialisten.

Colporteren van het blad Recht voor Allen
Hop hop hop, knoop
de socialisten op
Karel
Anthonie Bos woont in de Hazenstraat
Nr.4
Hij is de beroemde of beruchte colporteur van socialistische pamfletten.
Daarom worden bij hem de ruiten ingeslagen.
Het politiebureau
op de Lauriergracht is vlakbij. De agenten komen niet in actie.
Het gemeentebestuur haat de sociaal-democraten en schrijft de verwoesting van het boekwinkeltje
toe aan eigen schuld, is dat niet een bedenkelijk gemis aan zelfbeheersing?

Politie en militairen grijpen tijdens het Jordaanoproer in
Nr.116
Jordaanoproer [1934]
Na een protestvergadering van het Werklozen
Comité aan de Lauriergracht breken onlusten uit. Het
is bekend als het Jordaanoproer van 4 juli 1934. Tegenstanders
van de NSB demonstreren tegen de verlaging van de werkloosheidsuitkering.
Bewoners steken bruggen in brand. Minister-president Colijn
gelast een hard optreden. De politie wordt met stenen en dakpannen
bekogeld en schiet terug.
Nr.116
Internering
NSB'ers [1945]
Na de oorlog werden in het voormalig weeshuis leden van de NSB,
velen getrouwd met een Duitse vrouw, met gezin en al vastgezet.
Voor de deur stond een militair met een geweer op wacht.
Vreemd genoeg werden er ook 'goeie' Nederlanders, die in Duitsland
gewerkt hadden, tijdelijk gehuisvest.
Nr.116
Anti-Apartheids Beweging Nederland [1976]
De beweging is in 1971 opgericht.
De veteranen uit het eerste Comité Zuid-Afrika Stella
Hilsum, Ed van Thijn en
voorzitster Conny Braam
waren, samen met andere leden van het AABN, vanuit hun
kantoor aan de Lauriergracht 'live' getuige van Mandela's
vrijlating op 11 februari 1990. De Anti Apartheidsbeweging is
nu opgegaan in het Nederlands Instituut Zuidelijk Afrika [NIZA]
Nr.116
Nederlands
Palestina Komitee
Een andere bewoner was Nederlands Palestina Komitee [NPK], een
onderdeel van een mondiale beweging tegen uitbuiting, onderdrukking,
discriminatie en racisme.
Nr.116
Jeugdhotel
en opvang drugsgebruikers
Het gebouw is een tijdje een jeugdhotel geweest.
De Stichting Laurier hield zich vanuit de gemeente tot 1976 bezig met de opvang van druggebruikers in het hoofdgebouw
en de 2 vleugels.
Nr.116 Kleine bedrijfjes en kantoren
Het gebouw herbergt tegenwoordig een aantal kleine zelfstandige
bedrijfjes zoals een ontwerpster en bewerkster van foto's.
Er was een kantoor van Spirit, een instelling voor opvang
van jongeren.
Stadsdeel Centrum is de eigenaar van het pand en er komen na de
restauratie opnieuw kleine bedrijven in.

Waterkelder uit 1757 onder het Luthers Weeshuis
Nr.116
Waterkelders
[2010]
Tijdens het restaureren van de fundamenten van het weeshuis
zijn unieke waterkelders aangetroffen. Architectuurhistoricus
Pieter Vlaardingerbroek, van Bureau Monumenten is
enthousiast over de vondst.
In Amsterdam waren veel kleine waterkelders, onder meer onder
woonhuizen. Maar zelden verkeren ze in goede staat. Deze twee
waterkelders konden ieder honderdduizend liter bevatten. Alleen
onder het Burgerweeshuis en het Maagdenhuis zijn vergelijkbare
waterkelders. Meestal zijn dan delen ervan gesloopt en ontoegankelijk.
In het Stadsarchief bevinden zich veel gegevens, in wat
er de lutherse dozen worden genoemd. Tekeningen vermelden
wie aan het weeshuis hadden gewerkt. Eén van de twee waterkelders
stond erop. De rechter niet, maar die is nu dus teruggevonden.
Waterkelders werden vooral gebruikt om er zeker van een geregelde
watervoorziening te zijn. Water kon ook worden gekocht, maar dan
was men afhankelijk van de aanvoer per schip, de zogenoemde waterleggers
die in de gracht afmeerden. Als er ijs in de gracht lag lukte
dat niet.
.

Nr.118 Bolbliksem
[2007]
In de morgen van 16 juli is, terwijl
de bewoners niet thuis waren, de bliksem ingeslagen. Het huis
vloog in brand. Ooggetuigen zagen een vuurbol vanaf de brug over
de daken springen. Beweerd werd dat de bol eerst nog in de tuin
van het voormalige weeshuis stuiterde, gelukkig zonder de vissen
in het vijvertje te doden.

Nr.118-122 Pakhuis De Hoop
[1930]

Verkoopacte pakhuis
(...)Abraham van den Bergh het zelve onder te noemen
pakhuys is doen maken. En de zyn comparanten gelieden indiervoegen
verkogt, opgedragen en quytgeschonden te hebben aan Jan Thomasz,
Een pakhuis en Erve, staande ende gelegen op de Lauriergragt aan
de noordzijde, by het Luthersche Weeshuys, daar de
worstelinge Jacobs in den gevel staat en dat met alzulke
belendingen, streckingen vry- en onvryheden servituten krimpen,
en ligten, als het zelve van oudts gehad heeft, ofte nog zoude
mogen hebben, niets uytgezondert, en zo als het zelve voor het
tegenwoordige geconstitueerd, is, en in allen schyne aldaar gelegen
is, behynt en betimmert staat,(...)Oirconde ect. den 19. September
1749

Nr.118 Dominee HP Scholte
woonde in het voormalige pakhuis. Hij
was Amsterdammer van geboorte en keerde terug om een afgescheiden
gemeente te stichten. Hij preekte in de Chr. Gereformeerde kerk
Eben Haëzer op Nr. 132.
Nr.120
Gevelsteen de Leeuw
Nr.122
Fabriek van brandweermateriaal
Voorheen Machine en Brandweermateriaalfabriek
autogene lasinrichting G. van Kersch. [1930]

Nr.124
Waxinelichtfabriek [1898]
Volgens de overlevering werden de eerste waxinelichtjes op 7 maart
1898 hier gefabriceerd. De naam werd bedacht door Anton Verkade,
de zoon van Ericus Gerhardus Verkade, die de twee Engelse
woorden wax
en paraffine
aan elkaar plakte.

Nr.124
War Child
In de voormalige machinefabriek had War Child een tijdlang een
kantoor. Het pand is nu gekraakt.

Foto: A
v Dijk 1957
Nr.132
Chr. Geref. kerk Eben Haëzer
[1893]
De Kerk werd 'De Buffel' genoemd.
De gemeente had twee
'preekplaatsen' in de stad. In 1985 werd de Eben Haëzerkerk
op de Lauriergracht gesloten. Sindsdien is er slechts één
preekplaats in de stad over.
De kerk is in de zogenoemde Willem II-gotiek gebouwd. Kenmerkend
voor deze neogotische stijl is dat de constructie neoclassicistisch
was en dat het neogotische vooral naar voren kwam in het decoratief
gebruik van uit de gotiek overgenomen vormen als spitsbogen en
pinakels. Deze kerken hadden soms imitatiegewelven van stro en
stucwerk, stukadoorsgotiek genoemd.
.
Interieur Eben Haëzer kerk
De kerk had een Flaes-orgel [1874]
Het was oorspronkelijk voor
de Engelse kerk op het Begijnhof gebouwd. In een nieuwe
kast is het in deze kerk geplaatst. Tegenwoordig staat het orgel
in Meppel.


Nr.132
De kerk is omgebouwd tot appartementen
Nr.136-138
Restauratie
[1996]
De panden stonden er in de jaren tachtig slecht bij.
De restauratie werd in 1996 voltooid met de herplaatsing van enkele
ornamenten op Lauriergracht 136. Het zijn delen van een tuitgevel.
De
huizen in deze buurt zijn kleiner
dan op de grachtengordel.
Toch is
zelfs in het kleinste Jordaan-huisje het standaard grachtenhuis
te herkennen. De huisjes zijn smal en diep, de verdiepingen worden
naar boven toe lager en ze hebben een al dan niet rijk geornamenteerde
topgevel. Wel valt op dat er weinig huizen in de Jordaan zijn met
een hoge stoep.

Soulfood / The Green Temple
Nr.142 The Conscious Club [2016]
Waar vroeger de chocoladefabriek van de Gebr. Blooker was is nu een plek gecreëerd voor mensen met een bewuste manier van leven.
Niet alleen in de Jordaan, maar overal op de wereld is behoefte aan zo'n plaats met voedsel voor lichaam en geest.
Nr.152 en 154 Voormalige houthandel
Op 16 april 1935 ondstond een grote uitslaande brand.
Drie houten loodsen met houtopslag gingen in vlammen op.De brand is geblust met 7 stralen.

Nr.160-170
Van twee tot één
De twee huisjes naast de houthandel zijn gesloopt en op die plek
is één nieuw huis in de stijl van de Amsterdamse
school gebouwd. Daarmee verdween huisnummer 162
Nr.164
Vroeger twee smalle huisjes [1936]
Het pand is gebouwd in 1936 door Heineke
en Kuipers na
het slopen van de twee kleine huisjes. Op een goed moment was
er een strijkerij op de begane grond gevestigd. In het tuinhuis
was een strijkerij van mensen die op 2 hoog woonden. Er wordt
ook gezegd dat er nog sigaren gerold zouden zijn in het tuinhuis.
Nr.166
Vroeger een melkinrichting
De huizen op 166 en 168 zijn in de jaren 30, helaas, zogenoemd
'historiserend' herbouwd.
Nr.168
Voormalige fietsenstalling

Lauriergracht hoek Lijnbaansgracht
Nr.170
Voormalig café
Het huis op de hoek van de Lijnbaansgracht was vroeger het café
van de moeder van
Johnny
Jordaan.

Lauriergracht
hoek Lijnbaansgracht
Nr.170
Naked World on the Canal [2007]
Fotograaf Spencer Tunick maakte overal in de stad opnamen
van groepen naakte mensen. Aan de overkant in de Parkeergarage
en zo ook op de brug over de Lauriergracht.

Nr.170
Een bestelling? [1967]
Schade in de woonkamer van de familie Henger aan de Lauriergracht,
nadat een vrachtwagen met hout achteruit van de brug tegen het
huis is gereden.
|
|
Oneven huisnummers, zuidzijde
Op de Lauriergracht bij de Prinsengracht was een poortje, waarboven het Wapen van Breda met het jaartal 1615 hing.

foto Rink Hof
Nu denderen de rolkoffers van de Airbnb gasten over de
brug en staat een gele leenfiets er geparkeerd.
there will be a ban on accommodation rental for touristic
purposes in certain neighbourhoods.
Nr.5
Ontmoeting van literair belang
[1776]
De schrijfsters Betje Wolff en Aagje Deken hebben
elkaar in het huis van Jan Everhard Grave, in 1776 ontmoet.
Die was medeeigenaar van een suikerfabriek op de Lijnbaansgracht,
maar vertaalde ook Lutherse geschriften. Betje kende Jan Everhard
van het religieuze genootschap Liefde en Eendragt.
Ik ben blij tot in de puntjes van mijne hairlokken,
schreef Betje vanuit de Beemster aan de vrijetijdsdichter
Graafje toen hij voorstelde om in zijn huis te komen
logeren om daar Aagje te leren kennen. Ze kon nauwelijks wachten.
Haal mij, plak me in de koets en rij met mij naar uw
huis! . Betje en Aagje waren toen 38 en 34 jaar oud.
De eerste moderne Nederlandse roman Historie van mejuffrouw
Sara Burgerhart zou niet geschreven zijn als de schrijfsters
ervan, Betje Wolff en Aagje Deken, elkaar nooit ontmoet hadden.

De Lauriergracht gefotografeerd door Breitner die aan de
overkant op nr.8 woonde.
Het is een tijd dat er geen auto's op
de walkant staan en een enkel scheepje aan de wal ligt.

Nieuwbouw Altra College in de Konijnenstraat [2004]
Nr.13
PPI Altra College [2001]
Na de nieuwbouw in de Konijnenstraat om
de hoek,
is het Pedagogisch Psychologisch Instituut bekend
onder de naam Altra College.
Het is een bijzondere school
voor leerlingen die problemen hebben in de omgang met medeleerlingen
en leraren, of kampen met psychische problemen.
De leerlingen
redden het niet meer in het gewone voortgezet onderwijs. Ze hangen
vaak rond op de gracht. Met extra zorg krijgen deze kinderen een
nieuwe kans.
Nr.15 Cacaofabriek Prins
Op 11 januari 1887 om 02:14 uur een grote uitslaande brand Lauriergracht 15, cacaofabriek L. Prins. De oorzaak: was onbekend. Geblust met 4 stoom- en 4 handspuiten en 1 brandkraan.
Nr.27
Schildershuis
[1636]
Govaert Flinck
[1615-1660] was een leerling van Rembrandt.
In1636 verliet Flinck de werkplaats en stond op eigen benen. Zijn
werk leek zo veel op dat van Rembrandt dat verschillende schilderijen
van Flinck als Rembrandts zijn verkocht. Zijn schilderijen vonden
gretig aftrek onder de Amsterdamse notabelen en aan het hof van
de Prins van Oranje.
Het ging hem zo voor de wind dat hij aan de overkant van de gracht
twee panden er bij kon kopen.Zijn zoon Nicolaas Antoni Flinck,
die van hem het vak leerde, verkocht na de dood van Flinck het
atelier aan de kunsthandelaar Hendrick van Uylenburgh
Nr.27
Kunsthandel
[1587-1661]
Hendrick van Uylenburgh
had dit pand betrokken.
Zijn zoon Gerrit van Uylenburgh volgde zijn vader op en breidde de kunsthandel internationaal
uit. Die kwam in 1671 in opspraak toen hij dertien valse schilderijen
aan Frederik Willem, de keurvorst van Brandenburg, wilde
verkopen. Gerrit van Uylenburgh en de firma gingen in 1675 failliet. Nr.27
Schilder Jurriaen Ovens [1623-1678]
Jurriaen Ovens was een leerling van Rembrandt. Hij
had een groot atelier onder het dak van dit pand. De kelder had
hij, net als Govaert Flinck, verhuurd als
bordeel.

Luthers Diaconiehofje
Nr.35
Konijnenhofje
[1670]
In de tweede helft van de zeventiende eeuw
zijn er plannen om op de hoek van de Lauriergracht een tweede
Lutherse kerk te bouwen. Na veel gedoe wordt echter besloten
om de Ronde Lutherse kerk aan de kop van de Singel te bouwen.
De Lutherse diaconie krijgt de helft van het erf om er Armenhuisjes
op te bouwen. Het eerste Lutherse diaconiehofje krijgt de
naam Konijnenhofje.
Er waren acht huisjes, bedoeld voor behoeftige vrouwen. Nieuwbouw
heeft de hofjes verdrongen. Van de originele bouwsels is niets
bewaard gebleven.
Het Jordaans Vaticaan
De bevolking noemde deze plek tussen de Elandsstraat en de Lauriergracht zo omdat die grotendeels met een katholiek klooster en - scholen volgebouwd was.
Door de bouw van De Voorzienigheid met zijn bijbehorende scholen, heeft de gracht een zodanige verandering ondergaan, dat bijna alle aanknopingspunten met het verleden verloren zijn gegaan.

Het kloostercomplex de Voorzienigheid
Nr 33-37
Hier bezat omstreeks het jaar 1618 de modderman (iemand die zich met baggerwerken bezig hield) Willem Fransz. een tuin, aan de grachtzijde betimmert met twee huizen, aan de achterzijde met een loodsje.
Op 9 Januari 1619 verkochten de erfgenamen van Willem Fransz. en diens echtgenote, Aecht Jacobs, de tuin en opstallen aan de uitdraagster Anna Jans, huisvrouw van Heyndrick Hermansz., Cleervercooper. Niet lang bleef de uitdraagster de eigenares.
In 1622 nam de speculant Jacob Cornelisz. Pot. alles over. Hij was eigenlijk een suikerpottenbakker. Alle suikerbakkers in de Nederlanden gebruikten zijn stenen potten waarin de suiker tot broden gevormd werd. Tot in Portugal was zijn faam doorgedrongen. Het was een energieke man Hij verliet zijn pottenbakkerij op het Singel, waar hij ook woonde en liet aan de Keizersgracht twee suikerbakkerijen, annex woonhuizen, bouwen, die al huurders hadden gevonden, voor zij voltooid waren.
Op de Lauriergracht schijnt Pot zich definitief te hebben willen vestigen. Zijn suikerbakkerij plaatste hij op het achterterrein van het panorama van Balthasar Florisz.
De oude tuin werd bijna geheel volgebouwd.
De gang stond later bekend als de Pottebackersgangh.
Nauwelijks was de nieuwe onderneming op gang, of Pot bracht een nieuw product op de markt. Een zekere Rutger Gillisz., afkomstig van Cornelismunster bij Aken, maakte smeltkroezen en essaijovens ten behoeve van de munterijen. Pot ging die verkopen.
"Inventaris van de goederen metter doot ontruymt en nagelaten by Willem Swinderswyck, schilder, gewoondt hebbende en overleden ten huyse ende by Cornelis Elsloo, mede schilder, in de Pottebackersgangh op de lauriergracht deser Stede".
Nr.37-47
Klooster de Voorzienigheid
[1852]
Het klooster is gesticht door pastoor
P.Hesseveld en Moeder Theresia als een tehuis voor
verwaarloosde meisjes beneden 12 jaar.

Moeder Theresia, geboren als Marietje
Stroot
'De arme zusters
van de Voorzienigheid'
Het klooster is in 1856 gebouwd op de plaats waar eerst de uitspanning 'De Fransche Tuin' was.
Deze uitspanning was gesticht in
1697 door de gevluchte Hugenoot Benjamin Couturier. Het
omvatte een complex tussen de Elandstraat, de Konijnenstraat en
de Lauriergracht.
Behalve een klooster voor de zusters was er ook een Normaalschool [1897] voor kwekelingen in het Lager Onderwijs, een Weeshuis voor
kleuters, de Mariaschool [1863] en de St. Jozefschool voor meisjes uit de burgerstand.

Hostiebakkerij [1858]
De zusters hielden zich bezig
met een Hostiebakkerij. Dat ging in het begin allemaal met de
hand. Het malen van het meel, het bakken in een kolenoven,
en het uitsteken van de vormen. Later werd het een gemechaniseerde
industrie die per week 600.000 hosties voor 300 kerken bakte.
Tijdens de oorlog werd het hostieafval verwerkt in het voedsel
van de wezen van het Jongensweeshuis.

Huishoudschool aan de Lauriergracht. De nonnen houden toezicht bij handenarbeidles.

Lauriergracht 37
Nr.37
Last & Co
Ik
ben makelaar in koffy, en woon op de Lauriergracht No 37
Het is mijn gewoonte niet, romans te schrijven, of zulke dingen,
en het heeft dan ook lang geduurd, voor ik er toe overging een
paar riem papier extra te bestellen, en het werk aan te vangen,
dat gij, lieve lezer, zo even in de hand hebt genomen, en dat
ge lezen moet als ge makelaar in koffie zijt, of als ge wat anders
zijt.
Zo begint de Max Havelaar
Ter herinnering aan Droogstoppel,
de hoofdfiguur uit het boek, is op het overbekende nummer 37 een
steen ingemetseld

Douwes Dekker gebruikte een huisnummer dat op dat moment niet in gebruik was.
Er is overigens nooit een koffiehandel op de Lauriergracht geweest.
Er zijn in het pand, de voormalige Normaalschool van het klooster,
tegenwoordig luxe appartementen gebouwd.

Kapel van Bleys
Nr.39 Van suikerfabriek tot kapel
[1762]
Op deze plek was de Suikerraffinaderij van Hasselgreen
gevestigd. In 1826 gevolgd door Suikerraffinaderij Fa. C.Uhlenbroek
en Zn.
In 1835 werd het pand verbouwd tot een dubbel pakhuis De Hoop van de suikerfabriek van Beuker & Hulshoff aan de
overkant van de gracht.
In 1881 bouwde architect Adrianus Cyriacis Bleys er een Kapel
voor het klooster De Voorzienigheid die de Kapel van Bleys genoemd werd.

Een reclamebureau in de kapel
Nr.39
Van kapel tot reclamebureau [1996]
Het reclamebureau KesselsKramer is gevestigd in het voormalige kloostercomplex.
In de kapel zitten de ontwerpers
achter hun beeldschermen.
De grafische ontwerpers hebben een eigen stijl die ze doortrekken naar hun werkomgeving.
De kapel is eigenzinnig ingericht en de vergaderkamer lijkt meer op de kantine
van een camping. Voor de deur staat de bestelauto die regelmatig van gedaante verandert. De ene keer in een pizzakoerier dan
weer helemaal beplakt met kunstgras.
Het is een bijzonder reclamebureau met zeer afwijkende ideeën
over hoe een product of een dienst aan de man te brengen.
Ze zijn
onder meer de bedenkers van de campagne
Ik hou van mijn buren.

Nr.37-
47 Van klooster tot appartementen
[1994]
Twintig vrijwilligers hebben het klooster en de kapel
van Bleys van de sloop gered. Een uniek stukje Jordaan zou anders verloren
gaan.
Het hele kloostercomplex is daarna door een projectontwikkelaar
in grote delen gesplitst en tot luxe appartementen verbouwd.
De kapel met het voorhuis was aan een dansstudio verkocht. Dat
gaf veel overlast van dance party's die er gehouden
werden. De omwonenden waren daarom blij dat het reclamebureau
KesselsKramer het pand overnam.

Lauriergracht 39-41 in oude
staat
Nr.41
Van suikerkantoor naar pastorie [1837]
Eerst was het een kantoor van de suikerfabriek aan de overkant van de gracht.
Later werd het de pastorie van de Kapel.

Lauriergracht 45-47
Nr.41-45 Een woongemeenschap
[1996]
De huizen 41-45 en Elandsstraat 24-40 werden aan Stichting de Voorzienigheid verkocht. Die is opgericht om de verbouwing te kunnen
ontwikkelen.
Dat was individueel niet te realiseren.
De vrijwilligersclub pakte alles zoveel mogelijk zelf aan. Dat
viel niet mee vanwege de trapgevels, de vele doorgangen, kleine
nonnencellen, hoge ruimten, de hostiebakkerij, keuken, en de halve
liften doordat de panden uit elkaar getrokken waren.
Het heeft veel moeite gekost om het met 80 eigenaren goed
voor elkaar te krijgen. Inmiddels is het een woongemeenschap. Voor gezinnen met kinderen zijn de
appartementen te krap, die vertrekken weer.
In 1996 heeft de VVE de Voorzienigheid het beheer
over de 37 appartementen en 3 bedrijfsruimten overgenomen.
Elk jaar wordt een nieuwjaarsborrel in de tuin gehouden en om
de 5 jaar is er een reünie met de oude nonnen van de Zusters
van de Voorzienigheid. Die wonen nu in een rusthuis in Heemstede.
Nr. 45/46 Kuipersgang verdwenen

Nr.47 Luxe appartementen
Dit pand is door een projectontwikkelaar tot luxe appartementen
verbouwd en verkocht.
Model Doutzen Kroes had hier een appartement van 150 m2. Dat
wilde ze voor 3.150 euro per maand gemeubileerd verhuren. Er mag niet worden gerookt en huisdieren gehouden. Ze wil liever
voor 924.000 euri verkopen. Voor 775.000 heeft ze tenslotte
een koper gevonden.


Binnenhof van het Klooster
Op de achtergrond de kapel van Bleys. Links de appartementen, de
oude keuken en de studiezaal met balkon en doorgang naar de kapel.
De binnentuin loopt door naar de Elandsstraat. Op die plek komt ook weer nieuwbouw.

Nr.51
Suikerraffinaderij 'Zweden' [1872]
Die suikerfabriek is in 1872 afgebrand. Al eerder, in 1669, was
er op de Lauriergracht de suikerraffinaderij van
Jan Veldesteyn afgebrand.
Door de hele stad brandden, vroeger of later, de Suyckerbackerijen
af.
Nr.51
St Jozefschool voor meisjes [1863]
De zusters van de congregatie De
Voorzienigheid stichtte deze school in 1863.
In 1942 werd zr. Hippolytenaar de opleiding voor het Montessorionderwijs gestuurd.
Dat was bijzonder.
In Amsterdam was het Montessorionderwijs alleen in het Openbare
Onderwijs te vinden.
Men begon met twee Montessori-kleuterklassen
op de Lauriergracht. Daar kwamen kinderen uit de Jordaan op als de ouders de extra schoolbijdrage konden betalen. Daarom kwamen de zogenoemde Grachtengordel-ouders speciaal
op het schooltje af.
Nr.51
De Bascule
De dagbehandeling
en de kliniek van de Psychiatrische Gezinsbehandeling zijn in 2009 van
de Lauriergracht naar het IJsbaanpad verhuisd. Het pand werd bewaakt
door een Anti-Kraak firma.
De Bascule is een Academische instelling voor Forensische Jeugdpsychiatrie
voor jongeren met een persoonlijkheidsstoornis en gedragsproblemen en werkt samen met het Altra College in de Konijnenstraat.
Nr.49-65
De Uylenburgh [2011]
De Bascule heeft de panden 49 en 51-65 verkocht aan
Woonzorgorganisatie
Domus Magnus.
In 2011 opent De Uylenburgh 38 grote zelfstandige appartementen
voor bejaarden die tegenwoordig senioren genoemd worden.
Ze krijgen voor 4500 euro per maand een eigen woonkamer, slaapkamer,
keuken en badkamer. De zorg wordt op vijfsterrenniveau met eigen personeel
op locatie geleverd. Die kan zowel somatisch als psychogeriatrisch
van aard zijn. Er is een bibliotheek, een restaurant met chef-koks,
een grote woonkamer voor de wekelijkse klassieke concerten en
bridgeavonden, maar geen bingo. Een besloten binnentuin van 600
m2 op het zuiden.
Nr.49 is een gemeentelijk monument met plafondornamenten
en een fraai gedetailleerde trappartij.
Nr.51-65 Een Rijksmonument
Dat te zien is aan de gevel met pilasterindeling van de Ionische
orde. Alle oude details blijven intact zodat het pand haar sfeer
behoudt en toch tegelijkertijd helemaal afgestemd is op ouderen.
Dat is prachtig voor de welgestelde senioren maar onbereikbaar voor gewone oude buurtbewoners.
De Jordaan raakt ook het grote, populaire, bejaardenhuis St.
Bernardus aan de Marnixstraat kwijt. Dat wordt
gesloopt en er komt een een luxe zorgappartementencomplex, De
Makroon in de Vrije sector, met een huurprijs van 900 tot
2000 euro compleet met een ondergrondse parkeergarage, voor in de plaats.
De oorspronkelijke bewoners werden 'tijdelijk opgehokt' op een containerachtige
bebouwing op de voormalige Groenmarkt. Of ze daarna hun
verbouwde kamers kunnen betalen is zeer de vraag.

Nr. 56 Geduldig wachten op een parkeerplek


Nr. 55-65 Broodfabriek Carels
[1947]
Hier bakten ze Tip Top brood, koek en allerlei gebaksoorten.
Van de Lauriergracht ging het gebak naar hun winkels die verspreid
waren in Amsterdam. Broodbezorgers gingen met handkarren of bakfietsen de wijk in.

Een
doorkijkje
Hazenstraat, hoek Elandsstraat,
gefotografeerd door Dolf
Toussaint.(1924-2017)
De
plek is nu volgebouwd met nieuwbouw waardoor dit stukje stadsbeeld
historie geworden is.
Toussaint fotografeerde de Jordaan op een intense manier. Hij
richtte zijn lens in de eerste plaats op de mensen en hun bezigheden.
Van de kinderen en hun spel op straat tot de feestvierende volwassenen
in die 'mooie en fijne Jordaan'. Daarnaast werd Dolf bekend om zijn
foto's van het politiek bedrijf in Den Haag.

Nr.71 The English Bookshop (in 2015 gesloten)
Er was en boekwinkel met een Engelstalig literair aanbod
op de hoek van de Hazenstraat.
In de kelder van de boekwinkel hebben kinderen
van de schrijfclub
PP&P ieder
een Engelse regel overgeschreven en gingen daarna zelf verder
in het Nederlands.
I
am not sleepy and I will not go to bed
Soms wil ik niet naar bed
want dan ben ik de Donald Duck aan het lezen
en ik vind dat veel te leuk.
Maar dan moet ik toch naar bed.
En dan mag mijn zus tot halftien doorlezen.
Het was een
bijzondere winkel op de hoek van de Lauriergracht maar de boeken
zijn verdwenen.
Ondanks intensieve 'crowdfunding' is het niet gelukt de boekwinkel
voort te zetten. Daarmee verdeen ook een plekje om de typische
English Tea met een muffin en clotted cream te genieten en deel
te nemen aan literaire activiteiten.

Nr.71 Bloch [2015]
Een handel in balletschoentjes is op de plaats van de boeken neergestreken. Het is er nog stil, de danseressen heben de winkel nog niet ontdekt

Nr.73
Ontruiming
[2012]
Op 27 maart 2012 om 10:00 is het gekraakte pand na
jaren ontruimd. De gracht stond vol met ME. Die spoten met een
waterkanon de bootjes van de sympathisanten, die vrolijke accordeonmuziek
lieten horen, op volle kracht weg. Een ware zeeslag speelde zich
af. Iemand kwam in het water terecht. Een vrouw die namens bewoners
de pers te woord stond werd plotseling aangehouden, zonder enig
andere aanleiding dan dat ze een goed onderbouwd verhaal voor de
aanwezige pers hield.
Nr.73/74 voormalige Terpentijnsgang

Nr.79-85 Beddenmakersgang
Hier was het Hofje van Parijs met huizen die op het binnenterrein
stonden. Dit
is de reden dat de nummering tussen 77 en 87 ontbreekt.
Naast de stoep is de smalle
toegang van de voormalige Beddemakersgang nog te zien.

Nr.97
Hoedenmakersgang [1882]
In het verlengde van het hofje Venetiae aan de Elandsstraat
stond aan de Lauriergracht tot 1842 een 17e eeuws pakhuis dat
ook Venetiae heette. Die naam is nog te lezen op de plek waar
een achteruitgang via de voormalige Hoedenmakersgang uitkwam.
Deze steeg werd alleen gebruikt voor begrafenissen, daarom
is er de spreuk: Memento Mori geplaatst.

Nr.97 Gierzwaluw
Onder de gootlijst, achter de regenpijp is het nest van een gierzwaluw.
Nr.99
Houten woonhuis [1550]
De
oudste bebouwing van de plaats waar later het Jongensweeshuis
gevestigd werd. Het is de balkenconstructie
van een houten woonhuis aan het Kaatsbaanpad op de plek
waar pakhuis Venetië kwam te staan.
De constructie is gedeeltelijk bewaard gebleven
Later, nadat in 1613
de gracht op de plaats van het Kaatsbaanpad
gegraven is, vestigen het pakhuis Venetië en de verffabriekjes 'De Blauwselmolen' en 'De Indigo's
Ton' zich daar.
Nr.99c
De Toneelmakerij [2009]
De theatermakers van Huis aan de Amstel
bestaan sinds 1990 en vanaf 2009 is daar theatergroep Wederzijds
bij gekomen. Het is nu een groot gezelschap dat voorstellingen
maakt voor kinderen, jongeren én volwassenen. Voorstellingen
die ons laten kijken naar de wereld om ons heen.
De voormalige kapel is nu een mooie theaterzaal met een kleine honderd
zitplaatsen.

Nr.101 verdwenen Koperslagersgang

Nr.101-105
Jongensweeshuis [1700]
Het voormalig RK jongensweeshuis is oorspronkelijk
in de Weesperstraat ontstaan.
In 1694 werden drie panden aan de Lauriergracht
van schepen Mr. Francois de Vroede gehuurd. In 1698 werd
het complex gekocht. Maar dat werd niet aan de grote klok gehangen.
Na de calvinistische omwenteling in 1578 mochten de katholieken
geen godsdienstige gebouwen bezitten.
Bij uitzondering werden
het Begijnhof en het Maagdenhuis gedoogd.
Na de uitbraak van de pestepidemiën kwamen veel katholieke wezen
op straat te staan en werd met een 'ommgang met sackies'
een werkkapitaal van fl.3.500,- voor het stichten van een jongensweeshuis
bij elkaar gebracht.
Maria Magdalena Gravin van Sluipwijk Moens is de weldoenster
die in 1812 haar hele erfenis aan het weeshuis heeft nagelaten,
dat was meer dan een miljoen gulden.

Hier werden in 1685 Paapse weesjongens
door de Gereformeerden 'ontdekt'.
Het weeshuis is gebouwd op de plek waar het pakhuis
Venetiae en de verffabrieken De Blauwselmolen en De
Indigo's ton stonden.
Later werd het een gesticht voor mensen met een verstandelijke
beperking, bekend als De Platanen, zo genoemd naar de tien
platanen die op de binnenplaats staan.
Het is een weeshuis gebleven tot de jaren '50.
Nr.105
Kapel van het RK Jongensweeshuis [1782]
De regenten laten in 1782 op de zolder van de westelijke vleugel,
boven de ingang, een kapel bouwen die alleen voor het weeshuis
zal zijn. Ze stellen een rekest aan het stadsbestuur op om zelf
een pastoor aan te mogen stellen.

Weeskinderen
tijdens een feestelijke bijeenkomst op de binnenplaats [1913]
De weesmeisjes op de foto zijn voor die gelegenheid afkomstig
uit het Maagdenhuis.
Lees
hier meer over het Jongensweeshuis
Nr.101-105
Kindertehuis Amstelstad [1954]
Het katholieke fundament van het Jongensweeshuis
brokkelt af en er worden ook kinderen van andere gezindten opgenomen. De
naam verandert in Amstelstad en de ingangspoort is aan
de Elandsstraat. Zonder er veel ruchtbaarheid aan te geven
verdwenen de laatste zusters in 1960 en nam lekenpersoneel hun
taken over. Hiermee is een einde gekomen aan het R.K.Jongensweeshuis.
Nr.101-105
Orthopedagogisch Centrum de Platanen
[1971]
Het gebouw de Platanen is in gebruik genomen
als Orthopedagogische instelling voor
97 mensen met een verstandelijke beperking.
In 1992 werd De Platanen niet meer goedgekeurd als huisvesting
en verhuist naar de grote zwakzinnigen inrichting
De Werf
en enkele sociowoningen in Amsterdam Noord.
Lees
hier meer over het OPC de Platanen

Nr.101-103
Wonen in de Platanen
Een deel van het weeshuis, waar eens de refter van de nonnen was
en de vleugel waar de slaapvertrekken van de jongens waren, is
verbouwd tot woonappartementen.
De Gemeente Amsterdam heeft hrt gebouw overgenomen van de regenten
onder voorwaarde dat er altijd een sociale functie of bestemming
gevestigd zal zijn.
Woningbouwvereniging
Eigen Haard beheert na de restauratie het gebouw.

Kinderen van het dagverblijf
voor peuters [2007]
Nr.101-103
Kindercentrum De Platanen
Kinderen hebben het centrale gebouw van het weeshuis overgenomen.
Er is een crèche voor baby's, een dagverblijf voor peuters
en een Naschoolse Opvang. Er wordt gewerkt volgens de idealen
van de uit Italië afkomstige Reggio
Emilia werkwijze.
Nr.101-103
Muziekuitvoeringen
Op de binnenplaats van de Platanen worden regelmatig muziekuitvoeringen
gegeven in het kader van het Grachtenfestival,
Fête de la Musique en Werkgroep Kunst & Cultuur.

Het Ricciotti Ensemble

Fête de la Musique

Grachtenfestival

Nr.101-103 Man te water
Kadousse Oumarou (44) werkte als portier op het Leidseplein. 10 november 2016 werd hij vermist en gingen vrienden te vergeefs naar hem op zoek. 30 decenber werd hij in de Lauriergracht gevonden. Het was volgens de politie een ongeluk.

Nr.101
G Pen Papier & Plek
Een kinderschrijversclubje
vertrok regelmatig vanuit de Platanen naar verschillende plekken
in de Jordaan om vast te leggen wat ze gezien hebben.
Bij PP&P ligt de nadruk op de inhoud van wat kinderen schrijven.
Later kunnen we dan wel eens gaan kijken naar de woorden die eventueel
anders geschreven kunnen worden
>
lees hier de teksten en bekijk de foto's

Nr.107 De Berg Etna [1623]
Op deze plaats stond een verffabriekje,
de
Blauwselmolen. dat was vroeger gevestigd op de nrs.105 en
107, later is dit gesplitst. Nr.105 is toen bij het jongensweeshuis
getrokken.
Er werd textiel met kleurstof van de indigoplant blauw geverfd.
Er stond destijds een huis aan de grachtzijde met daarachter een
achterhuis en enkele gebouwen. Het achterhuis en de overige gebouwen
konden vanaf de Elandsstraat worden bereikt via een steeg,
de Kaatsballengang.
In de 18e eeuw is de verffabriek verdwenen en is achter het achterhuis
een suikerfabriek gebouwd.
Het pakhuis aan de gracht met de bijbehorende
suikerfabriek daarachter staan in 1702 bekend als 'De Berg
Etna'. Waarschijnlijk vernoemd naar de Siciliaanse vulkaan
vanwege de rokende schoorsteen van de suikerfabriek achter het
pakhuis.
In 1774 kocht de rijke suikerraffinadeur Isaac Meulman de
fabriek. Hij liet in datzelfde jaar het huis aan de grachtzijde
slopen en in 1775 het woonhuis annex pakhuis optrekken zoals dat
er nu nog staat.Er waren een souterrain, bel-etage,
twee woonverdiepingen, en twee grote pakzolders plus een vliering
voor de opslag van suiker.
Alles op stoom
Door de introductie van de stoommachine nam de concurrentie tussen
de suikerraffinaderijen medio 19e eeuw enorm toe. Veel suikerfabrieken
zijn daardoor failliet gegaan, terwijl anderen moesten fuseren.
De Berg Etna, De Pelikaan, De Mercuur en enkele suikerfabrieken
op de Lijnbaansgracht en in de Elandsstraat zijn in 1865 gefuseerd tot
de Internationale Stoomsuikerraffinaderijen. Deze onderneming
ging in 1881 failliet, waarna de fabriek is gesloopt. Het
achterhuis is in de 20e eeuw gesloopt.
Nr.109 De
Pelikaan [1881]
In 't wester deel der stad, dichtbij de grijze wallen. In 't
platte Amsterdamsch wel eens genaamd Jordaan. Verrijst er een fabriek
- de grootste van hen allen - Waar voor den gevel prijkt een steenen
Pelikaan
Doch waar is 't dat aldaar een tweetal puikpoeten, Het cieraad van
den Beurs en van Helikon Die Hendrik Harmen Klijn en B. Klijn B.
Zoon heten Een schoone somme gelds en roem en eere won
Lofdicht geschreven door G.J.Boissevain
op Hendrik Harmsen Klijn,
suikerraffinadeur
Oorspronkelijk is dit pand een deel van een Suikerraffinaderij
van Hendrik Harmsen Klijn, tot 1881 op het achterterrein
van nr. 107, dat nu een siertuin is. De Pelikaan is als pakhuis
aan de kant van de Lauriergracht één perceel breed.
Er was een toegang naar het woonhuis op nr.111. In het achterdeel
was de raffinaderij met suikerbrood- en kandijstoven en een hoge
fabrieksschoorsteen. Op de bovenverdiepingen werd suikerriet verwerkt.
Via de Kaatsballengang kon je naar de Elandsstraat.
De Pelikaan werd later een koffiepakhuis.
De Wagner Vereniging, opgericht in 1884, slaat er tijdens
de tweede Wereldoorlog kostuums en decors van de grote Wagneruitvoeringen
op.

Jacobus
Kloppenburg
tussen zijn Archief van de Toekomst
Nr.109 Archief van de Toekomst
Als de kunstenaar Jacobus Kloppenburg, die op nr. 111 woont,
via een achterdeurtje in het pakhuis kan komen blijkt dat de zolder
voor hem beschikbaar is als atelier. Daar ontstaat de verzameling
die Archief van de Toekomst gaat heten.
Luxe appartementen
Huisbaas,
Arie Ruska, eigenaar van de garage
naast het atelier, is van plan om de panden tot luxe appartementen
te verbouwen.
Om daar maar alvast mee te beginnen laat hij een liftschacht dwars
door het atelier aanbrengen.
De bouwvakkers schuiven de 'rommel'
van het Archief voor de toekomst ruw aan de kant.
Een rechter spreekt uit dat de projectontwikkelaar de bouwactiviteiten
moet opschorten. Omdat er al grote gaten in het dak gehakt zijn
heeft de regen vrij spel op de zorgvuldig verzamelde objecten.
Er liggen overal dikke klodders cement op de kunstwerken. Intussen
is Ruska ook alvast begonnen het woonhuis van Kloppenburg op nr.111 te verbouwen. Alle bewoners worden er stuk voor stuk met alle
vormen van overlast
uitgejaagd.

Kloppenburg schildert als wraak voor het onrecht dat de huisbaas
hem aandoet, diens portret in de vorm van
Ahriman, de Perzische kwade genius.

Nr.109
Atelier ontruimd
[1997]
De brandweer rapporteert dat het atelier van Kloppenburg een brandgevaarlijke situatie oplevert.
De gemeente ontruimt van
14-17 oktober 1997 met een hoogwerker de collectie van de kunstenaar
en slaat die op in 13 zeecontainers. Ze sturen maar meteen
een acceptgiro groot fl.71.245,79 met de waarschuwing: "snel
betalen anders vernietigen wij de boel".
Een verontrustend detail is dat de
dienst Bouw en Woningtoezicht en niet de dienst Kunstzaken de
regie van de beoordeling van de waarde van de kunstcollectie in
handen heeft.
Dramatisch einde [2008]
De kunstwerken staan ruim tien jaar opgeslagen
in dertien zeecontainers nadat de zolder was ontruimd. Kloppenburg
eiste een nieuwe locatie voor zijn werk. Die werd al die tijd
niet gevonden. De kosten van de opslag waren inmiddels opgelopen
tot 300.000 euro.
Stadsdeelvoorzitter
Els Iping besloot daarom de werken door een
afvalbedrijf te laten vernietigen.
Vele Nederlandse en buitenlandse
kunstenaars, Duitse musea en zelfs een Belgische Ambassade
protesteren tegen de vernietiging.

Nr.111 Geboortehuis Jacobus Kloppenburg
Kloppenburg maakte van zijn atelier een,
als totaalkunstwerk, Archief van de Toekomst, bedoelde, verzameling voorwerpen. Hij kon alles gebruiken
als materiaal voor zijn verbeelding: spullen die de mensen als
grofvuil op straat zetten, maar die voor de kunstenaar waardevol
zijn als basis voor zijn kunst.
Op de foto zit Jacob
Kloppenburg achterop bij zijn
vader.
Stiefbroer Sipke Huismans in de zijspan
Moeder kijkt uit de voordeur of alles goed gaat
meer over Kloppenburg
Nr.111 Kleuterschooltje [1625]
Het pand was In 1625 lange tijd de woning van de suikerbakkers van De Pelikaan en is in de 18e eeuw verbouwd. Begin 20e eeuw was hier de Fröbelschool van juffrouw Hendrix gevestigd.
Nr.111
Verbouwd tot dure
appartementen
Bij de deuren loert men via camera's naar de bezoekers. De koperen
antieke lantaarn glimt. De garage heeft een automatisch opbergsysteem
voor auto's. 's Avonds zakken ijzeren rolhekken voor de deur om
daklozen uit de portiek te houden.
De luxe gestoffeerde appartementen zijn slechts te betalen door
zogenoemde expats
van internationale bedrijven die voor korte of langere tijd in
de stad verblijven.

Nr.113-121
Voormalig garagebedrijf
Hier werden VW Kevers en Ruska Buggy's opgeknapt
en onderhouden. Het was het enige overgebleven bedrijf dat na de
historische branden op de gracht mogelijk brandgevaar voor de
omgeving zou kunnen opleveren.
Ook deze panden worden verbouwd tot luxe appartementen die vervolgens weer als Airbnb verhuurd kunnen worden.

Nr.123
Pakhuis de Mercuur [1679]
Het pakhuis staat naast de Terpentijnsgang.
Die naam verwijst naar een houten verffabriekje de Dolfijn dat aan de achterkant van het pakhuis gevestigd was. Dat ging
in 1679 in vlammen op, samen met nog eens vijftig huizen.
Na de bouw van het pakhuis werden hier suikerproducten in zware
aardewerken potten opgeslagen. Dat vereiste een zware balkenconstructie
die nog steeds te zien is.

Werkplaats voor orgelbouw
Nr.123
Orgelbouw
De Amsterdamse werkplaats voor orgelbouw was tot 1984 gevestigd
in pakhuis de Mercuur.
De orgelbouw stond onder leiding
van Petrus Josephus Adema[1877-1943]
in de wandeling Piet genoemd. De instrumenten van deze
werkplaats waren allen beïnvloed door de ervaringen, opgedaan
bij de bouw van het orgel in de Mozes & Aaronkerk.

Kunstenaars
Waldo Bien [L],
Jacobus Kloppenburg [R]
Nr.123
Atelier Waldo Bien
Waldo Bien archiveert vanuit zijn atelier
in pakhuis de Mercuur, een treurige gang van zaken rond het Archief
van de Toekomst.
Verschillende kopstukken uit de kunstwereld taxeren de collectie
van Kloppenburg als 'vuilnis'.
Minister Rik v.d. Ploeg geeft een paar opties om de collectie
aan een museum te schenken, maar schuift de verantwoordelijkheid
naar het gemeentebestuur van Amsterdam.
Staatssecretaris van OCW, Medy v.d. Laan heeft helemaal
geen zin om er iets aan te doen en sluit op 3 mei 2005 het dossier.
Discussie gesloten.
Op 30 januari 2001 zijn de kosten opgelopen tot fl. 238.015,34
[let op de zorgvuldigheid van de centen achter de komma].
Het kunstwerk is nu 'Total Loss' te noemen.
De stichting Free International University [FIU] beheert het archief en verspreidt de gedachte die achter de collectie
steekt, ondersteund door de Triodosbank.
meer
over Jacobus Kloppenburg
meer over Free International University
Nr.125-127
De
Drie Suykerbroden
Suikerfabriek
van suikerbakker J.Reisig die schrijft
een uitgebreid boek over de voorwaarden voor een suikerfabriek. Het water moet makkelijk uit de gracht gehaald kunnen
worden. Rondom de fabriek moet voldoende frisse lucht naar binnen
kunnen komen voor de afkoeling van de potten met suiker.
Hoge schoorstenen zijn nodig om geen roet in het product te laten
neerslaan. Via de gracht moeten de suikerbroden gemakkelijk verzonden
kunnen worden.

Hoogwater en aardappels
Groentehandelaren
In de tijd dat de Groenmarkt vlakbij was hadden handelaars ook opslagplaatsen op de Lauriergracht.
Dat leverde stapels groenteafval voor de deur op, zoals hier bij
de firma Looman.

Eerst de meeuwen en dan de vuilnismannen

Scheepvaart
op de Lauriergracht
Binnenwaterbeheer rapporteert het wrak van een naamloze blauwe kruiser van
vijf meter lang. Het bootje zal weggesleept worden.
Op mooie zomerdagen en als er een Grachtenfestival of een Gay Parade is, passeren scheepjes in alle soorten en maten,
met standaard, een fles rosé aan boord.
De Lauriergracht is een verbinding tussen de Prinsengracht en
de Singelgracht. Vele bootjes kiezen via deze route het ruime
sop richting het IJ.

Plons in de gracht
Regelmatig rukt de brandweer uit om onhandige
inparkeerders op het droge te takelen.
Fotograaf Paul Huf snelde
uit zijn atelier in de Hazenstraat om de redding vast te leggen (1966)

Vroeger
zonken de dekschuiten ook wel eens [1952]

Er moest een paard
uit de gracht getakeld worden

Soms dook een 'stalen
ros' op.
Het bleek mijn fiets te zijn die ik een jaar lang kwijt was.
Stempassenoproer [2006]
Op 31 oktober zijn in de gemeente Amsterdam StemPassen bezorgd
bij de kiesgerechtigden.
Het is direct al duidelijk geworden dat deze StemPassen op de
Lauriergracht en in de Laurierdwarsstraten structureel niet of
zeer sporadisch door TNTpost zijn bezorgd.
Is dit een begin van een stemfraude zoals die slechts in
derde wereld landen voorkomt?
De bewoners van de Lauriergracht komen op een bescheiden manier
in opstand. Politieke partijen eisen dat de gedupeerde burgers
alsnog kunnen stemmen. De gemeente belooft snel beterschap.
Onbestelde stempassen [2017]
Een hardnekkige fout in de administratie veroorzaakt in dat jaar opnieuw op fraude gelijkend ongemak als alle bewoners van de Platanen geen pas ontvangen en stuk voor stuk naar de Stopera moeten om het document te bemachtigen. De vraag blijft: wie heeft de passen zoekgemaakt en wie gaat er stemfraude mee plegen?
Stegen
en gangen in buurt FF
Officieel
mocht op binnenerven niet gebouwd worden, maar in de Jordaan trok
men zich daar niets van aan.
Huisjesmelkers bouwen goedkope pandjes achter de bestaande huizen
die te bereiken zijn via stegen en gangen van nog geen meter breed.
In de 18e eeuw zijn er in de Jordaan 972 gangen naar 1690 achterhuizen,
waarin 3795 families wonen. In buurt FF, waar de Lauriergracht
het middelpunt van was, waren 33 van die gangen. Tijdens de bouwperiode
werd vaak bezuinigd op heipalen, waardoor verschillende huisjes
begonnen te verzakken.
Meer bouwregels
Een bouwkavel mocht niet breder dan 20 voeten, van ongeveer 28
cm, zijn.
Een gang naast de bebouwing mocht niet dichtgetimmerd worden.
Er mocht wel een dakje over, maar dat moest zo hoog zijn dat een
man met een turfmand op zijn hoofd er nog onder paste. Dat moest
opdat de mensen die achter zo'n gang woonden nog turf voor hun
kacheltjes konden krijgen.
naar
boven
|